পায়স ভক্ষণ আৰু সন্তান জন্ম

ৰামায়ণ বৃত্তান্ত
  1. আদিকাণ্ড - প্ৰথম অধ্যায়
  2. ৰামায়ণ বৃত্তান্ত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২
  3. ৰাক্ষসৰ কথা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯
  4. সূৰ্যবংশৰ বিৱৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১০
  5. দশৰথৰ বিবাহ - কৌশল্যা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২
  6. দশৰথৰ বিবাহ - কৈকেয়ী - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২
  7. দশৰথৰ বিবাহ - সুমিত্ৰা আৰু অন্যান্য ৰাণী - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫
  8. শনিৰ দৃষ্টি - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৭
  9. শনিৰ বৰ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০
  10. সিন্ধু মুনি বধ আৰু অভিশাপ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২
  11. দশৰথৰ বৰ : কৈকেয়ীক - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৬
  12. অপুত্ৰক দশৰথৰ চিন্তা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭
  13. ঋষ্যশৃঙ্গৰ কাহিনী - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮
  14. ঋষ্যশৃঙ্গৰ উপস্থিতিত যজ্ঞ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২
  15. দশৰথৰ গৃহত নাৰায়ণৰ অংশৰ স্থিত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৪
  16. পায়স ভক্ষণ আৰু সন্তান জন্ম - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪০
  17. জনকৰ ঘৰত সীতাৰ জন্ম - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৬
  18. গুহক চণ্ডাল - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৭
  19. ৰাক্ষস বধৰ উদ্দেশ্যে ৰাম - লক্ষণৰ আনয়ন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৫০
  20. ৰাম - লক্ষণ আৰু বিশ্বামিত্ৰ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৫২
  21. তাৰকা ৰাক্ষসীক বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৫৪
  22. মাৰীচ বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৫৬
  23. সীতা স্বয়ম্বৰলৈ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৫৮
  24. কান্যকুজ্বৰ বিৱৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৬৩
  25. উনপঞ্চাশত বায়ুৰ উত্পত্তি - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৬৪
  26. অহল্যাৰ শাপ - মুক্তি - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৬৫
  27. ৰামৰ হৰধনু ভঙ্গ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৭০
  28. স্বয়ম্বৰত যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৭৫
  29. দশৰথক আনিবলৈ কটকী প্ৰেৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৮০
  30. চাৰি ভাইৰ বিবাহ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৮২
  31. ৰাম - পৰশুৰাম সংঘৰ্ষ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৮৫
  32. অযোধ্যাকাণ্ড - দ্বিতীয় অধ্যায়
  33. ৰামচন্দ্ৰৰ অযোধ্যালৈ আগমন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯২
  34. ৰামচন্দ্ৰক যুৱৰাজ পতাৰ প্ৰস্তাৱ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯৩
  35. ৰামচন্দ্ৰৰ অভিষেকৰ আয়োজন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯৪
  36. মন্থৰাৰ কুমন্ত্ৰণা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯৬
  37. কৈকেয়ীয়ে বৰ বিচাৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯৭
  38. দশৰথৰ মনত দুখ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৯০২
  39. কৈকেয়ীয়ে ৰামক বৰৰ কথা কয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১০৪
  40. ৰাম বনলৈ যাবলৈ ওলায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১০৪
  41. লক্ষণৰ ক্ৰোধ আৰু ৰামৰ প্ৰবোধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১০৬
  42. বনবাসৰ কথা সীতাক জনায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১১০
  43. লক্ষণো বনলৈ ওলায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১১৪
  44. ৰামচন্দ্ৰৰ বিদায় - প্ৰাৰ্থনা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১১৫
  45. ৰামচন্দ্ৰৰ বাকলি বস্ত্ৰ পৰিধাণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১১৭
  46. ৰাম - লক্ষণ - সীতাৰ বনবাস গমন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১১৯
  47. ৰামচন্দ্ৰই প্ৰজাক শান্ত্বনা দিয়ে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২২
  48. ৰামচন্দ্ৰ - গুহক সাক্ষাত্ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২৩
  49. মন্ত্ৰী সুনম্তক বিদায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২৪
  50. ভৰদ্বাজ মুনিৰ আশ্ৰমত প্ৰৱেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১২৫
  51. দশৰথৰ মৃত্যু -গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩১
  52. ৰাণীসকলৰ বিলাপ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩৩
  53. কৌশল্যাই কৈকেয়ীক ভৰ্ত্সনা কৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩৪
  54. ভৰতক মতাই আনে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩৫
  55. ভৰতৰ খং - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩৭
  56. কুঁজীৰ বিলাই - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৩৯
  57. কৌশল্যা আৰু ভৰতৰ কথা-বতৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪০
  58. দশৰথ ৰজাৰ প্ৰেতকাৰ্য্য - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪১
  59. ৰামক মাতি আনিবলৈ দিহা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪৩
  60. ৰামক বিচাৰি ভৰতৰ যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪৪
  61. ভৰত-গুহৰ মিলন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪৬
  62. গুহকৰ সাহায্য দান - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৪৯
  63. ভৰদ্বাজ মুনিৰ অতিথি সত্কাৰ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫০
  64. চিত্ৰকূটত ৰাম - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫১
  65. ভৰতে ৰামক লগ পায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৩
  66. দশৰথৰ মৃত্যুৰ বাতৰিত শোক-প্ৰকাশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৩
  67. ৰামৰ পিণ্ড দান - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৫
  68. ঋষি আৰু মাতৃসকলৰ লগত ৰামৰ সাক্ষাত্ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৫
  69. ৰামৰ খৰম লৈ ভৰতৰ প্ৰত্যাগমন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৭
  70. সিংহাসনত খৰম স্থাপন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৮
  71. অৰণ্যকাণ্ড - তৃতীয় অধ্যায়
  72. অত্ৰি ঋষিৰ আশ্ৰমত ৰাম সীতা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৬৯
  73. দণ্ডকাৰণ্যত ৰামৰ প্ৰৱেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৬৪
  74. ৰামচন্দ্ৰ - সীতাৰ কথোপকথন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৬৭
  75. ৰামৰ আগত মাণ্ডকৰ্ণি মুনিৰ বৃত্তান্ত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৬৯
  76. অগস্ত্য মুনিৰ আশ্ৰমত প্ৰৱেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৬৯
  77. জটায়ুৰ লগত সাক্ষাত্ আৰু শূৰ্পনখাৰ নাক - কাণ ছেদন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৭১
  78. ৰাক্ষসৰ লগত যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৭৫
  79. খৰ দুষণ বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৭৬
  80. মাৰীচৰ মৃগৰূপ ধাৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৮৭
  81. ৰাৱণৰ তপস্বী বেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৮৭
  82. সীতাৰ আগত ৰাৱণৰ আত্ম পৰিচয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৯১
  83. ৰাৱণৰ গৰ্ব - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৯৪
  84. ৰাৱণে সীতাক হৰণ কৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৯৫
  85. ৰামক মাৰিবলৈ ৰাক্ষস নিয়োগ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৯৮
  86. সীতাই ৰাৱণক অভিশাপ দিয়ে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৯৯
  87. সীতাই ৰাৱণক ৰ্ভতসনা কৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০০
  88. সীতাক বিচাৰি নেপাই ৰামৰ আক্ষেপ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০২
  89. জটায়ুৱে সীতাৰ বাতৰি দিয়ে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০৩
  90. কৱদ্ধৰ লগত সাক্ষাত্ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০৫
  91. চম্পা সৰোবৰত ৰাম-লক্ষণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০৬
  92. কিষ্কিন্ধ্যাকাণ্ড - চতুৰ্থ অধ্যায়
  93. ৰামৰ লগত সুগ্ৰীৱৰ মিত্ৰতা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২০৯
  94. ৰামৰ আগত সীতাৰ অলঙ্কাৰ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২১০
  95. বালী বধৰ আয়োজন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২১০
  96. বালী - সুগ্ৰীৱৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২১৪
  97. ৰামে বালীক বধ কৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২১৮
  98. বালীয়ে ৰামক তিৰস্কাৰ কৰে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২১
  99. বালীৰ ভাৰ্য্যা তাৰাৰ বিলাপ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২৩
  100. তাৰাৰ অভিশাপ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২৪
  101. সুগ্ৰীৱৰ অভিষেক - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২৭
  102. সুগ্ৰীৱৰ প্ৰতি ৰামৰ সন্দেহ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২২৮
  103. সুগ্ৰীৱৰ সৈন্য সংগ্ৰহ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৩২
  104. সসৈন্যে সুগ্ৰীৱ উপস্থিত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৩৩
  105. বালীপুত্ৰ অঙ্গদৰ দ্ধাৰা ৰাক্ষস বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৩৬
  106. বানৰ সৈন্যৰ স্বয়ংপ্ৰভা সাক্ষাত্ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৩৭
  107. বানৰ সৈন্যৰ সমাবেশ : সাগৰ দৰ্শন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৩৮
  108. জটায়ুৰ মৃত্যুত সম্পাতিৰ শোক - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৪১
  109. সুপাৰ্শ্বই ৰাৱণ আৰু সীতাক দেখে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৪৩
  110. সুন্দৰাকাণ্ড - পঞ্চম অধ্যায়
  111. সাগৰৰ পাৰত বানৰ সৈন্যৰ মন্ত্ৰণা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৪৬
  112. হনুমন্তৰ পৰিচয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৪৭
  113. হনুমন্তৰ লঙ্কা যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৪৯
  114. লঙ্কাৰ বিৱৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫১
  115. হনুমন্তই সীতাক বিচাৰি পায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ১৫৬
  116. ৰাৱণৰ কক্ষত সীতা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৫৮
  117. সীতা আৰু হনুমন্তৰ কথোপকথন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৬৩
  118. হনুমন্ত আৰু ৰাক্ষসৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৬৯
  119. হনুমন্ত আৰু জম্বুমালীৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭০
  120. হনুমন্ত আৰু বিৰুপাক্ষৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭১
  121. হনুমন্ত আৰু অক্ষকুমাৰৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭২
  122. ইন্দ্ৰজিত আৰু হনুমন্তৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭৩
  123. হনুমন্তৰ নেজত জুই আৰু লঙ্কা দাহ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৭৭
  124. হনুমন্তৰ প্ৰত্যাগমন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮০
  125. বানৰ সৈন্যই মধুফল খায় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮৪
  126. হনুমন্তই ৰামক সীতাৰ বাতৰি দিয়ে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮৫
  127. ৰাম-লক্ষণৰ লঙ্কা যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮৭
  128. ৰাৱণক বিভীষণৰ সজ উপদেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৮৯
  129. ৰাৱণৰ কুমন্ত্ৰণা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৯০
  130. বিভীষণক ৰাৱণৰ পদাঘাত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৯২
  131. লঙ্কাকাণ্ড - ষষ্ঠ অধ্যায়
  132. ৰামৰ সৈন্যবল সম্পৰ্কে জানিবলৈ ৰাৱণৰ আগ্ৰহ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ২৯৮
  133. ৰাৱণৰ ছলনা আৰু সীতাৰ বেজাৰ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩০৩
  134. ৰাৱণক সজউপদেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩০৬
  135. সুবেল পৰ্বতত ৰাম-লক্ষণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩০৮
  136. ৰাম-লক্ষণৰ নাগপাশ মোচন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩১২
  137. ধুম্ৰাক্ষৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৬২১
  138. সেনাপতি ব্ৰজদ্ৰংষ্ট - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২৩
  139. প্ৰহস্তৰ যুদ্ধযাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২৫
  140. অনেক ৰাক্ষসৰ যুদ্ধ আৰু পতন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২৭
  141. ৰাৱণৰ যুদ্ধ যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২৮
  142. লক্ষণৰ হাতত ৰাৱণৰ পৰাজয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩২৯
  143. কুম্ভকৰ্ণৰ যুদ্ধ - যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৩৫
  144. কুম্ভকৰ্ণৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৩৮
  145. ৰাম-লক্ষণৰ হাতত কুম্ভকৰ্ণৰ পতন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৪৩
  146. অতিকায় ৰাক্ষসৰ যুদ্ধ আৰু পতন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৪৬
  147. ইন্দ্ৰজিতৰ যুদ্ধ : ৰাম-লক্ষণ অচেতন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৫১
  148. হনুমন্তই ঔষধ আনি জীৱন দান দিয়ে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৫৩
  149. বানৰ সৈন্যৰ আক্ৰমণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৫৪
  150. কুম্ভ নিকুম্ভৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৫৬
  151. ইন্দ্ৰজিতৰ পুনৰ যুদ্ধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৫৯
  152. ৰামক বিভীষণৰ প্ৰবোধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৬২
  153. ইন্দ্ৰজিত বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৬৫
  154. ৰাৱণৰ ক্ৰোধ আৰু সীতাক হত্যা কৰিবলৈ উদ্যত - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৭৩
  155. লক্ষণৰ শক্তিশেল - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৭৯
  156. হনুমন্তৰ গন্ধমাদন আনয়ন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৮৫
  157. গন্ধমাদন পুনৰ থৈ আহে - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৮৮
  158. ৰাম ৰাৱণৰ যুদ্ধ : ৰাৱণ বধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৯০
  159. ৰামৰ আগত সীতাৰ উপস্থিতি - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৩৯৯
  160. সীতাৰ অগ্নি পৰীক্ষা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪০২
  161. ৰামৰ অযোধ্যালৈ যাত্ৰা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪০৭
  162. অযোধ্যাত ৰামৰ প্ৰৱেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪১০
  163. ৰামচন্দ্ৰৰ ৰাজ্যাভিষেক - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪১৬
  164. হনুমন্ত প্ৰভৃতিৰ অযোধ্যা ত্যাগ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪১৭
  165. উত্তৰা কাণ্ড - সপ্তম অধ্যায়
  166. সীতাৰ বনবাস - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪২০
  167. বাল্মীকিৰ আশ্ৰমত লৱ-কুশৰ জন্ম - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪২১
  168. ৰামৰ অশ্বমেধ যজ্ঞ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪২২
  169. লৱ-কুশৰ ৰামায়ণ কথন - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪২৭
  170. হনুমন্তৰ জন্ম পৰিচয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৩৩
  171. লৱ-কুশৰ পৰিচয় - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৩৬
  172. সীতাক আনিবলৈ হনুমন্তক প্ৰেৰণ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৩৭
  173. ৰামৰ ৰাজসভাত সীতা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৪১
  174. সীতাৰ বেজাৰ আৰু পাতাল প্ৰৱেশ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৪২
  175. পৃথিৱীৰ প্ৰতি ৰামৰ ক্ৰোধ - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৪৬
  176. পাতালত সীতা - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৪৭
  177. ভৰতৰ পুত্ৰক ৰাজ্য দান - - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৪৮
  178. ৰামৰ লক্ষণ বৰ্জন - - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৫২
  179. লক্ষণক বিচাৰি ৰামৰ বন যাত্ৰা - - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৫৮
  180. ৰামচন্দ্ৰৰ স্বৰ্গযাত্ৰা - - গ্ৰন্থত সন্নিবিষ্ট পৃষ্ঠা নং ৪৬৪


     ২৩ অধ্যায়

    পায়স ভক্ষণ আৰু সন্তান জন্ম

পায়া ৰাজা পায়স হৰিষ বিপৰীত ।

দেৱে যেন সাগৰত পাইলন্ত অমৃত ॥১

জগত দুৰ্ল্লভ ইতো পায়স সাক্ষাত ।

চাৰি অংশে বিষ্ণু তেজ আছয় ইহাত ॥২

দুই ভাগ পায়স কৰিয়া মহাৰাজ ।

দুই চৰু লৈয়া গৈলা অন্তঃপুৰ মাজ ॥৩

কৌশল্যা কৈকেয়ী দুই মহাদৈক দিল ।

পায়স ভুঞ্জিতে ৰাজা দুই হাঙ্কো বুলিল ॥৪

ইহাক ভুঞ্জিলে হৈব উত্তম সন্ততি ।

চাৰি অংশে বিষ্ণু আসি হৈব উতপতি ॥৫

পায়সৰ পৰম মহিমা শুনি আতি ।

সাদৰে লৈলন্ত দুয়ো জনে হাত পাতি ॥৬

হৰিষে খোজন্ত দুয়ো পায়স ভুঞ্জিত ।

সুমিত্ৰা আসিয়া দুইৰো আগে ভৈলা থিত ॥৭

কিবা খাহা বাই বুলি পুছিলা বিনয় ।

শুনি কৌশল্যাৰ দায়া ভৈল আতিশয় ॥৮

কৈকেয়ীক বুলিলন্ত কৌশল্যা সুন্দৰী ।

সুমিত্ৰাক নিদি আমি খাইবোঁ কেনে কৰি ॥৯

পাচে বুলিলন্ত নৃপতিৰ বিদ্যমান ।

সুমিত্ৰাক দিবে আজ্ঞা কৰাঁ কিছুমান ॥১০

হাসিলা নৃপতি কৌশল্যাৰ বাণী শুনি ।

সুমিত্ৰাকো দিবে আজ্ঞা দিলা মহামানী ॥১১

পাচে আসি বশিষ্ঠে দিলন্ত শুভক্ষণ ।

শুদ্ধ হুয়া কৰিবন্ত পায়স ভক্ষণ ॥১২

চাৰি অংশে বিষ্ণু আসি হৈব অৱতাৰ ।

ভুঞ্জিব পায়স কৰি মঙ্গল আচাৰ ॥১৩

বশিষ্ঠৰ বচন শুনিয়া তিনি জনে ।

আচৰি মঙ্গল শুদ্ধ হয়া শুভক্ষণে ॥১৪

পায়স ভুঞ্জিবে বসিলন্ত ভিন্নে ভিন্নি ।

প্ৰথমে ৰাজাৰ আজ্ঞা পাই দুই ৰাণী ॥১৫

পাচে সুমিত্ৰাক প্ৰতি আদেশ কৰিল ।

আগে দুই ভাগ দুই মহাদৈক দিল ॥১৬

কৌশল্যা কৈকেয়ী পাচে দুই পটেশ্বৰী ।

আপোনাৰ ভাগ দুয়ো দুই ভাগ কৰি ॥১৭

সুমিত্ৰাক দুই ভাগ দিলা ৰঙ্গ মনে ।

নিবন্ধন বাক্য বুলিলন্ত দুই জনে ॥১৮

শুনিবি সুমিত্ৰা তই আমাৰ উত্তৰ ।

আপুনি নিদিল তোক ভাগ নৃপবৰ ॥১৯

আমিসে স্নেহত ভাগ দিলোঁ তাক জান ।

এতেকেসে বোলোঁ আমি বচন বন্ধন ॥২০

যাৰ ভাগহন্তে তোৰ যিতো পুত্ৰ হয় ।

আমাৰ পুত্ৰৰ হৈব সহায় নিশ্চয় ॥২১

শুনি সুমিত্ৰাৰ ভৈল হৰিষ মনত ।

বোলন্ত বিনয় ভাৱে দুয়োৰে আগত ॥২২

শুনা দুয়ো জন বোলো স্বৰূপ বচন ।

হোৱে যেবে মোৰ দুই পুত্ৰ উতপন ॥২৩

হৈবেক সেবক তোৰা দুইৰো তনয়ৰ ।

শুনিয়া কৌতুক বৰ ভৈলা দুইহন্তৰ ॥২৪

অনন্তৰে তিনি জনে পখালিলা পাৱ ।

ধৌত বস্ত্ৰ পিন্ধি ভৈলা পবিত্ৰ স্বভাৱ ॥২৫

আপোনাৰ ভাগ সবে লৈয়া ৰঙ্গ মনে ।

পায়স ভোজন কৰিলন্ত তিনি জনে ॥২৬

পাচে পুষ্প শয্যাত শুতিলা তিনি সতী ।

শুভ লগ্নে অন্তঃপুৰে গৈলন্ত নৃপতি ॥২৭

অনুক্ৰমে প্ৰবেশিলা তিনিৰো শয্যাত ।

পুত্ৰকাম বিভাগে কৰিলা ৰেতঃপাত ॥২৮

নিদ্ৰা অচেতন তিনি দেবীয়ে আছন্ত ।

স্বপনত তিনিও দেখিল ভগৱন্ত ॥২৯

শঙ্খ চক্ৰ গদা পদ্ম চাৰি অস্ত্ৰ ধৰি ।

স্বপ্নে তিনি মহাদৈক দেখা দিলা হৰি ॥৩০

গৰুড়ৰ দুই পাখা জ্বলে সুবৰ্ণৰ ।

তাহান স্কন্ধত বসি আছে দামোদৰ ॥৩১

মহা মেঘখণ্ড যেন মেৰুৰ উপৰে ।

দিশপাশ প্ৰকাশি শৰীৰ জৌতি কৰে ॥৩২

পীত বস্ত্ৰ জ্বলে আতি শ্যাম শৰীৰত ।

স্থিৰ বিদ্যুতিকা যেন প্ৰকাশে মেঘত ॥৩৩

গলে বনমালা মণি কৌস্ত্তভ কণ্ঠত ।

ৰত্ন উড়িয়ানি জ্বলে কটি প্ৰদেশত ॥৩৪

পূৰ্ণ শশধৰ ৰুচি প্ৰসন্ন বদন ।

প্ৰফুল্ল পঙ্কজ জিনি শোভয় নয়ন ॥৩৫

শ্যাম শৰীৰত শোভে ৰত্ন অলংকাৰ ।

নিৰ্ম্মল গগনে যেন তাৰা জাতিষ্কাৰ ॥৩৬

গৰুড়ৰ স্কন্ধে জলে পাদ পদ্ম দুই ।

শৰতৰ নিৰ্ম্মল পঙ্কজো সম নুই ॥৩৭

কটাক্ষ হাসিত যেন অমৃত বৰিষে ।

তিনি মহাদই চাই আছন্ত হৰিষে ॥৩৮

হৈব অৱতাৰ হেন দেখি স্বপনত ।

কৰিলন্ত স্নান হৰি সাগৰ জলত ॥৩৯

তিনিয়ো আগতে পাচে ভৈলা অন্তৰ্দ্ধান ।

স্বপনত হৰিক দেখিয়া বিদ্যমান ॥৪০

স্নান দান কৰিলন্ত উঠি প্ৰভাতত ।

কহিলা স্বৰূপ কথা ৰাজাৰ আগত ॥৪১

বিপৰীত স্বপন দেখিলা তিনি জনে ।

হৈব হৰি পুত্ৰ ৰাজা জানিলন্ত মনে ॥৪২

পাচে নাৰায়ণ আসি চাৰি মূৰ্ত্তি ধৰি ।

তিনি মহাদৈৰ গৰ্ভে প্ৰবেশিলা হৰি ॥৪৩

ধৰিলন্ত গৰ্ভ একেবাৰে তিনি জন ।

সূৰ্য্যৰ সদৃশ গৰ্ভ কৰয় প্ৰসন্ন ॥৪৪

গৰ্ভৰ প্ৰকাশে প্ৰকাশয় তিনি নাৰী ।

চক্ষু কটাৰয় ৰূপে চাহিতে নাপাৰি ॥৪৫

ঈশ্বৰ কৃষ্ণৰ তেজ বাঢ়য় গৰ্ভত ।

গৰ্ভভাবে তিনি হুয়া আছে অশকত ॥৪৬

তেজোময় গৰ্ভ আতি দেখিতে উজ্জ্বল ।

বিষ্ণুপুত্ৰ হৈবন্ত ৰাজাৰ কৌতূহল ॥৪৭

যেতিক্ষণে যিবা বস্তু খোজয় খাইবাক ।

হৰিষে নৃপতি তেতিক্ষণে দেয় তাক ॥৪৮

পঞ্চম মাসত চায়া দিন শুভক্ষণ ।

ঘৃত মধু পঞ্চামৃত কৰালা ভোজন ॥৪৯

নানা দ্ৰব্যে উত্সৱ কৰিয়া নানামত ।

কৰিলন্ত পুংসৱন অষ্টম মাসত ॥৫০

কৰন্ত গৰ্ভক ৰক্ষা যত দেৱগণ ।

হুয়া অৱতাৰ হৰি বধিবা ৰাৱণ ॥৫১

মুনি সবে আচৰিলা মঙ্গল অপাৰ ।

উপজিবা হৰি হৈব জগত উদ্ধাৰ ॥৫২

নাছাৰন্ত ৰাজা তিনি মহাদৈৰ পাশ ।

অনন্তৰে গৰ্ভ ভৈল পূৰ্ণ দশমাস ॥৫৩

শুভগ্ৰহ নক্ষত্ৰ মিলিল শুভক্ষণ ।

কৌশল্যা দেবীৰ পুত্ৰ ভৈলা উতপন ॥৫৪

জগতৰে সুমঙ্গল ভৈলন্ত উদয় ।

শীতল দীপিতি দশোদিশ প্ৰকাশয় ॥৫৫

ত্ৰিজগত লোকৰ কুশল হেতু হৰি ।

উপজিলা কৌশল্যাত নৰৰূপ ধৰি ॥৫৬

দেৱগণে স্তুতি নতি কৰে আকাশত ।

জয় জয় নৃত্য গীত কৰে নানামত ॥৫৭

যেতিক্ষণে কৌশল্যাত পুত্ৰ উপজিল ।

অন্তঃপুৰ মাজে মহা কৌতুক মিলিল ॥৫৮

জয় জয় কোলাহল কৰে হুলস্থূল ।

নানা নৃত্য গীত বাদ্য শবদ তুমুল ॥৫৯

সুগন্ধ শীতল জলে শিশুক ধোৱাইল ।

দুগ্ধ দিয়া সুকোমল শয্যাত শুৱাইল ॥৬০

অনন্তৰে দূতে নৃপতিত জান দিল ।

শুনা প্ৰভু কৌশল্যাত পুত্ৰ উপজিল ॥৬১

শুনি নৃপতিৰ হৰিষৰ নাহি পাৰ ।

দূতক দিলন্ত ৰাজা বস্ত্ৰ অলঙ্কাৰ ॥৬২

সবস্ত্ৰে নৃপতি পাচে কৰিলন্ত স্নান ।

বহুবিধ ৰত্ন ৰাজা কৰিলন্ত দান ॥৬৩

যতেক ভাণ্ডাৰ মানে সমীপতে পাইল ।

পুত্ৰৰ কল্যাণ হেতু সমস্তে বিলাইল ॥৬৪

তাত পাচে কৈকেয়ীৰ পুত্ৰ উপজিল ।

শুনি নৃপতিৰ মহা হৰিষ মিলিল ॥৬৫

আত অনন্তৰে শুভক্ষণ সময়ত ।

সুমিত্ৰাৰ পুত্ৰ দুই ভৈলন্ত বেকত ॥৬৬

সৰ্ব্ব সুলক্ষণ দুই জৱঞ্জা কুমাৰ ।

শুনি নৃপতিৰ নাহি আনন্দৰ পাৰ ॥৬৭

উপজিল চাৰি পুত্ৰ বংশৰ উদ্ধাৰ ।

হৰিষে বিলাইলা ৰাজ্য প্ৰধান ভাণ্ডাৰ ॥৬৮

ভূমিত বেকত যেবে ভৈলা দামোদৰ ।

খসিল মাথাৰ মণি ৰাজা ৰাৱণৰ ॥৬৯

দেখিয়া পুছিলা মাল্যৱন্তত ৰাৱণে ।

খসিল মাথাৰ মোৰ মণি কি কাৰণে ॥৭০

মাল্যৱন্ত বোলে শুনা কাৰণ ইহাৰ ।

যাহাৰ হাতত মৃত্যু হৈবেক তোমাৰ ।৭১

সেইজন পৃথিৱীত ভৈলা উতপন ।

শুনিয়া কুপিল মাল্যৱন্তক ৰাৱণ ॥৭২

গৰিহাৰ ছলে তাঙ্ক অনেক নিন্দিল ।

পুনৰপি তুলি মণি মাথাত পিন্ধিল ॥৭৩

যেতিক্ষণে অৱতাৰ ভৈলা নাৰায়ণ ।

তেখনৰ পৰা শুভ দেখে দেৱগণ ॥৭৪

নানাবিধ অশুভ দেখয় লঙ্কেশ্বৰ ।

শুনিয়োক কথামৃত আত অনন্তৰ ॥৭৫

দশৰথ ঘৰে হৰি ভৈলা অৱতাৰ ।

দেখিয়া উত্সুক বৰ ভৈল দেৱতাৰ ॥৭৬

দুন্দুভি শবদ আতি কৰে নিৰন্তৰে ।

বৰষিলা পুষ্প দশৰথৰ উপৰে ॥৭৭

শুভক্ষণ চাই দশৰথ নৃপবৰ ।

ক্ৰমে দেখিলন্ত মুখ চাৰিও পুত্ৰৰ ॥৭৮

পূৰ্ণিমাৰ চন্দ্ৰ যেন জ্বলন্তে আছয় ।

দেখি নৃপতিৰ ভৈলা আনন্দ হৃদয় ॥৭৯

মহানিধি লাভ যেন ভৈল দৰিদ্ৰৰ ।

লোভী পাইলা যেন পূৰ্ণঘট অমৃতৰ ॥৮০

বন্ধ আসি জীৱ যেন ভৈলন্ত মুকুত ।

সেহি মতে ৰাজাৰ আনন্দ অদভূত ॥৮১

তপহন্তে আসিল কৌশিক মুনিবৰ ।

বেদ পঢ়ি আশীৰ্ব্বাদ কৰিলা বিস্তৰ ॥৮২

নৃপতিৰ উপজিল চাৰি পুত্ৰবৰ ।

অযোধ্যাত মিলি গৈল আনন্দ বিস্তৰ ॥৮৩

নৃত্য গীত বাদ্যভণ্ড নানা কৌতুহল ।

আচৰিলা পূজা বহুবিধ সুমঙ্গল ॥৮৪

পৃথিৱীৰ ৰাজাগণে কৰি বহু যত্ন ।

দশৰথ ৰাজাক যোগাইল বহু ৰত্ন ॥৮৫

চাৰি মূৰ্ত্তি ধৰি ভৈলা ঈশ্বৰ বিদিত ।

মিলিল উত্সৱ সাতোদ্বীপা পৃথিৱীত ॥৮৬

দেৱৰ কৌতুক বৰ মিলিল স্বৰ্গত ।

পৰম আনন্দ ভৈল নগৰ লোকত ॥৮৭

ত্ৰৈলোক্যত ভৈল মহা হৰিষ প্ৰচুৰ ।

নাশিব দুৰ্জ্জন মহন্তৰ দুখ দূৰ ॥৮৮

চাৰি অংশে চতুৰ্ভূজ দেৱ নাৰায়ণ ।

উপজিলা শুনি আসিলন্ত মুনিগণ ॥৮৯

উচ্চৈঃস্বৰে শুদ্ধ বেদ মন্ত্ৰ উচ্চৰিলা ।

চাৰিও শিশুক সবে আশীৰ্ব্বাদ দিলা ॥৯০

ঋষি সমস্তক ৰঙ্গে অৰ্চ্চিয়া নৃপতি ।

চাৰিও পুত্ৰক ৰাজ্য কৰাইলা গণতি ॥৯১

জগতৰঞ্জন গুণ দেখি অনুপাম ।

কৌশল্যাৰ পুত্ৰৰ থৈলন্ত ৰাম নাম ॥৯২

কৈকেয়ীক ৰাজাৰ অধিক স্নেহতৰ ।

থৈলন্ত ভৰত নাম তাহান পুত্ৰৰ ॥৯৩

সুমিত্ৰাৰ পুত্ৰ দুই সৰ্ব্ব সুলক্ষণ ।

দেখি নাম থৈলন্ত লক্ষণ শত্ৰুঘন ॥৯৪

ঋষিগণে বোলন্ত শুনিয়ো দশৰথ ।

তযু পুত্ৰে পূৰিব সবাৰ মনোৰথ ॥৯৫

এক নাৰায়ণ চাৰি অংশে মূৰ্ত্তি ধৰি ।

ভৈল চাৰি পুত্ৰ আক জানা নিষ্ঠ কৰি ॥৯৬

আপুনি ভৈলন্ত পুত্ৰ জগত আধাৰ ।

কমনে বৰ্ণাইবোঁ ৰাজ্য ভাগ্যক তোমাৰ ॥৯৭

ৰামৰূপে অৱতাৰ ভৈলন্ত ঈশ্বৰ ।

লভিলা সন্ততি ৰাজা সূৰ্য্য বংশোদ্ধাৰ ॥৯৮

সন্তক পালিবা ৰাম পুৰুষ প্ৰধান ।

দুৰ্জ্জন জনক মাৰি কৰিবা নিৰ্যাণ ॥৯৯

বলে বীৰ্য্যে ধৈৰ্য্যে গুণে ৰূপে নিৰুপম ।

ৰাৱণে সহিতে ৰাক্ষসৰ হৈবে যম ॥১০০

নুহিবেক সুপুৰুষ ৰামৰ সমান ।

অনুৰূপে জগতৰে সাধিবা কল্যাণ ॥১০১

নিজ গুণে যশে জগতক ৰঞ্জিবন্ত ।

ৰামৰ মহিমা কহি কোনে পাইবে অন্ত ॥১০২

সমস্ত লোকৰে আন্ত হৈব অনুৰাগ ।

কিনো তুমি সুপুত্ৰ লভিলা মহাভাগ ॥১০৩

এহিমতে গণিত কৰিলা ঋষিগণ ।

শুনি দশৰথৰ সন্তুষ্ট ভৈলা মন ॥১০৪

ঈশ্বৰক পুত্ৰ পায়া ভৈলা কৌতূহল ।

মুনি সকলক পূজিলন্ত মহাবল ॥১০৫

পৰমান্ন পঞ্চমৃতে কৰাইলা ভোজন ।

তুষিলন্ত দিয়া পুষ্প অগৰু চন্দন ॥১০৬

পিন্ধাইলা সবাকো দিব্য বস্ত্ৰ অলঙ্কাৰ ।

দিলা ৰত্ন অঞ্জলি সুবৰ্ণ একো ভাৰ ॥১০৭

কৃতাঞ্জলি সবাকো কৰিলা নমস্কাৰ ।

সবাকো নৃপতি অৰ্চ্চিলন্ত বাৰে বাৰ ॥১০৮

হস্তী ঘোঁৰা ৰথ দোলা দাসী দাস দেশ ।

সুবৰ্ণৰ জাৰি খুড়ি ভাজন অশেষ ॥১০৯

মনত বাঞ্চিয়া ৰাজা পুত্ৰৰ কল্যাণ ।

নপাৰি কহিবে যত কৰিলন্ত দান ॥১১০

নট ভাট তেলী মালী দুখী ভিক্ষু জন ।

অন্ন পানে মহাদানে সন্তোষিলা মন ॥১১১

আছিলেক খাটনীয়া নৃপতি যতেক ।

দিলা বস্ত্ৰ অলঙ্কাৰ প্ৰমাদ অনেক ॥১১২

দেব পিতৃ মুনিগণ যতেক জগত ।

সবাকো তোষিলা ৰাজা পুত্ৰ উতসৱত ॥১১৩

ৰাজ সতকাৰ পায়া মুনি নিৰন্তৰ ।

ৰাজাক প্ৰশংসা কৰি চলি গৈলা ঘৰ ॥১১৪

সমাজত লোক আছিলেক যত নাম ।

মহামন ৰঙ্গে চলি গৈল স্থানে স্থান ॥১১৫

পাচে দশৰথে সঙ্কলিয়া যত কাজ ।

পৰিপূৰ্ণ মনোৰথ ভৈলা মহাৰাজ ॥১১৬

নখণ্ডে তৃপিতি অতি দেখি পুত্ৰ মুখ ।

জীৱৰ সন্তোষ যেন পায়া মোক্ষসুখ ॥১১৭

ঈশ্বৰ অংশৰ তেজ মহা প্ৰজ্বলিত ।

চন্দ্ৰমাৰ কলা যেন বাঢ়ে নিতে নিত ॥১১৮

চাৰি ভাইৰ মাজে জ্যেষ্ঠ ভৈলন্ত শ্ৰীৰাম ।

পৰম উজ্বল তনু দুৰ্ব্বাদলশ্যাম ॥১১৯

পদ্মগৰ্ভ অৰুণ নয়ন যুগে জ্বলে ।

সুপ্ৰসন্ন বদন চন্দ্ৰতো কৰি বলে ॥১২০

শোভন কপোল কৰ্ণ স্কন্ধ সুবলিত ।

শিৰছত্ৰাকৃতি কেশ নীল আকুঞ্চিত ॥১২১

ধনুৰ সমান ভ্ৰুব যুগ কৰে কান্তি ।

নানা তিল ফুল মনোহৰ দন্ত পান্তি ॥১২২

সুন্দৰ স্কন্ধৰ কম্বুকণ্ঠ মনোনীত ।

ভুজ ভূজঙ্গম সম সমান বলিত ॥১২৩

সুদীৰ্ঘ আঙুলি কৰ কিশলয় সম ।

নখমণি প্ৰকাশে দেখিতে মনোৰম ॥১২৪

বক্ষস্থল সুন্দৰ দেখিতে মনোহৰ ।

ত্ৰিবলি বলিত নাভি পদ্ম সৰোবৰ ॥১২৫

বহল জঘন কটি সিংহ সপ্ৰমাণ ।

উৰু কৰিকৰ জানু জঘন সুঠান ॥১২৬

পদ্মকোষ জিনি জ্বলে চৰণ যুগল ।

চম্পক কলিকা সম আঙুলি উজ্জ্বল ॥১২৭

নখমণিচয় যেন জ্বলে চন্দ্ৰগণ ।

যাক দেখি স্তম্ভি ৰহে ভকতৰ মন ॥১২৮

আলতা গুলিলে যেন দেখি পদতল ।

অত্যন্ত লাৱণ্য আতিশয় সুকোমল ॥১২৯

ৰেখাৰূপে চৰণত প্ৰকাশে কমল ।

মহাপুৰুষৰ চিহ্ন জ্বলে ইসকল ॥১৩০

সৰ্ব্বাঙ্গ সুন্দৰ ৰূপ পৰম মধুৰ ।

দেখন্তে লোকৰ পাপা তাপ হোৱে দূৰ ॥১৩১

পৰম শ্ৰীমন্ত সন্ত শীতল শৰীৰ ।

সাগৰ গম্ভীৰ ধীৰ গুণৰ মন্দিৰ ॥১৩২

অমৃত সমান বাণী মধুৰ আলাপ ।

সৰ্ব্বজন ৰঞ্জন নাহিকে কোপতাপ ॥১৩৩

কৈকেয়ীৰ তনয় ভৰত শুভান্নয় ।

পৰম সুন্দৰ সৰ্ব্ব গুণৰ আলয় ॥১৩৪

সুমিত্ৰাৰ তনয় লক্ষ্মণ শত্ৰুঘন ।

দুয়ো সৰ্ব্ব সুন্দৰ শীতল সুশোভন ॥১৩৫

দুয়ো সুকুমাৰ দুয়োজন শুভাশয় ।

সৰ্ব্ব গুণান্বিত দুয়ো ভাই শুভান্নয় ॥১৩৬

কৌশল্যা কৈকেয়ী পৰমান বাঁটী দিল ।

দুয়ো ভাগ পৰমান সুমিত্ৰা ভুঞ্জিল ॥১৩৭

সেই দুই ভাগে ভৈল দুই সহোদৰ ।

কৌশল্যাৰ ভাগে ভৈল লক্ষ্মণ কুমাৰ ॥১৩৮

কৈকেয়ীৰ ভাগত ভৈলন্ত শত্ৰুঘন ।

এতেকে দুইকো ভক্তি কৰে দুয়ো জন ॥১৩৯

ৰামত ভকতি সদা কৰন্ত লক্ষ্মণে ।

ভৰতত শত্ৰুঘন থাকন্ত মিলনে ॥১৪০

ভৰত লক্ষ্মণ শত্ৰুঘন মহাসন্ত ।

জ্যেষ্ঠ ৰামত সদা ভকতি কৰন্ত ॥১৪১

অন্যোঅন্য চাৰি ভাই পৰম মিলন ।

একে বিষ্ণু অংশে আসি ভৈল চাৰি জন ॥১৪২

নমো নমো ৰাম ৰঘুকুলৰ তিলক ।

সজ্জন ৰঞ্জন দুষ্টজন বিনাশক ॥১৪৩

যাৰ নামে পূৰে জগতৰ মনকাম ।

পলাওক পাতক ডাকি বোলাঁ ৰাম ৰাম ॥১৪৪



        ২৪ অধ্যায়

        ছবি ।


পৰম পুৰুষ হৰি,          লীলা নৰতনু ধৰি,

         ৰাম ৰূপে হুয়া অৱতাৰ ।

বাঢ়ি যান্ত প্ৰতিনিত,           সমস্তৰে ৰঞ্জি চিত্ত,

         আচৰন্ত ক্ষত্ৰ ব্যৱহাৰ ॥১

পিতৃ মাতৃ চৰণত,           সেৱাত সততে ৰত,

         দেৱ দ্বিজ গুৰুৰ চৰণে ।

কৰন্ত ভকতি নিত,          সদাই ধৰ্ম্মত চিত্ত,

          দম্ভ অহঙ্কাৰ নাহি মনে ॥২

পৰম আচাৰী সন্ত,           আতিশয় নীতিমন্ত,

          পঢ়িলন্ত শাস্ত্ৰ নিৰন্তৰ ।

অত্যন্ত কৰুণাশীল,           নানাগুণ অভ্যাসিল,

          অস্ত্ৰে শস্ত্ৰে ভৈলা ধনুৰ্দ্ধৰ ॥৩

দানধৰ্ম্ম ৰাজধৰ্ম্ম,           কুলৰ যতেক কৰ্ম্ম,

          জানিলা চাৰিও মহাশয় ।

গুৰুক কৰিয়া মান,           সাম দণ্ড ভেদ দান,

          জানিলন্ত আৰো যত নয় ॥৪

চাৰি ভাইৰ মাজে ৰাম,           সৰ্ব্বগুণে অনুপাম,

          নাহি আন ৰামৰ সমান ।

সমস্তৰে অগ্ৰগণি,           ৰঘুবংশ শিৰোমণি,

          ভৈলা ৰাম পুৰুষ প্ৰধান ॥৫

অস্ত্ৰ শস্ত্ৰ শাস্ত্ৰ যত,          চৌষষ্টি কলাৰ তত্ত্ব,

          যত বিদ্যা আছে সংসাৰত ।

ক্ষেপণ জোৰণ বাণ,           মন্ত্ৰ পড়ি সংহাৰণ,

          সমস্ততে ভৈলন্ত পাৰ্গত ॥৬

ৰাঘৱৰ যশ যত,           প্ৰকাশিল জগতত,

          যেন পূৰ্ণচন্দ্ৰ প্ৰজ্বলিত ।

শুনন্তা লোকৰ মানে,           যেন অমৃতৰ পানে,

          অধিক সন্তোষ কৰে চিত ॥৭

দশৰথ নৰেশ্বৰে,           গুণ দেখি ৰাঘৱৰ,

          মনে যেন অমৃত বৰিষে ।

কৌশল্যাৰ মন প্ৰাণ,           ৰামত মগন ভৈল,

          সুধা যেন পিয়ে অহৰ্নিশে ॥৮

ৰামৰ প্ৰসন্ন মুখ,           দেখন্তে মিলয় সুখ,

          অযোধ্যাৰ যত নাৰী নৰ ।

ৰামকেসে কৰে ধ্যান,           ৰামতে মজিল প্ৰাণ,

          ভৈল লোক অধীন ৰামৰ ॥৯

সৰ্ব্ব পাল বিমোচন,           ৰাঘৱৰ গুণগণ,

          কহে জুমাজুমি সৰ্ব্বজনে ।

নিৰ্ম্মল চৰিত্ৰ চয়,           কেৱল অমৃতময়,

          শুনি সবে পিয়ে সৰ্ব্বক্ষণে ॥১০



        ২৫ অধ্যায়

        দুলৰি ।


ৰামৰ সমান,         নাহি সুপুৰুষ,

         ইতিনি লোকৰ মাজে ।

দুৰ্ব্বদলশ্যাম,          সুন্দৰ শৰীৰ,

          দেখিয়া মদনো নাজে ॥১

গজেন্দ্ৰ গমন,           হাস্য নিৰীক্ষণ,

          সমস্তৰে হৰে মন ।

পূৰ্ণচন্দ্ৰ ৰুচি,          বদন দেখিতে,

          স্তম্ভি ৰহে সৰ্ব্বজন ॥২

গুণহন্তে ৰূপ,           ৰূপ হন্তে গুণ,

          দুয়ো অন্যো অন্যে বলে ।

ৰূপ গুণ লোক,            দুয়ো বিমোহিত,

          চাই থাকা কৌতুহলে ॥৩

যেন দিনমণি,            প্ৰকাশে ধৰণী,

           ঢাকিল ৰামৰ গুণে ।

পাপ হয় ক্ষয়,            ধৰ্ম্মৰ উদয়,

           জানিয়া জগতে শুনে ॥৪

ক্ষমা দয়া ধৃতি,            সত্য শৌচ নীতি,

          সমস্ত গুণে সম্পন্ন ।

ধৰ্ম্মময় মন,            সদাই প্ৰসন্ন,

           সজ্জ্ন জন ৰঞ্জন ॥৫

দুৰ্জ্জনৰ যম,            বিপুল বিক্ৰম,

           দুৰ্জ্জয় দক্ষ শৰীৰ ।

বজ্ৰৰ সমান,            সুদৃঢ় সন্ধান,

          ধনুৰ্দ্ধৰ মহাবীৰ ॥৬

আনাদি অনন্ত,           নাহি যাৰ অন্ত,

           যিতো দেৱতাৰ দেৱ ।

ব্ৰহ্মা আদি দেৱে,           সদাই কৰন্ত,

          যাহাৰ চৰণে সেৱ ॥৭

তেন্তে ভগৱন্ত,            দেৱ মহেশ্বৰ,

           ভৈল আসি অৱতাৰ ।

সমস্তে লোকৰ,            কুশল কাৰণে,

           কৰিলা গুণ প্ৰচাৰ ॥৮

সকল নিগমে,            নপাৱন্ত অন্ত,

          বখানি যাৰ মহিমা ।

আন কোন জনে,            কহি কৰিবেক,

          ৰামৰ গুণৰ সীমা ॥৯

ৰাম হেন নাম,            শুনন্তে মনত,

           অমৃত যেন বৰিষে ।

মহা মহাজনে,            সদা ৰাম ৰাম,

          উচ্চৰে মুখে হৰিষে ॥১০

ৰাম হেন ইটো,            নামৰ মধুৰ,

           জানি কোন মহাজনে ।

ৰাম ৰাম বুলি,            ফুৰন্ত সদাই,

           মুকুতিকো হেলি মনে ॥১১

ৰামৰ নামৰ,            মাজত সদাই,

           সমস্ত ধৰ্ম্মৰ মেলা ।

মহা মহা পাপী,            তৰে ৰাম বুলি,

          সংসাৰক মাৰি ঠেলা ॥১২

হেনয় ৰামৰ,            মহিমা কহিতে,

           শকতি আছে কাহাৰ ।

মুৰুখ মাধৱ,            দাসে বিৰচিল,

           আদিকাণ্ড কথা সাৰ ॥১৩

শুনা সভাসদ,            ৰামায়ণ পদ,

           নিন্দা নুবুলিবা মোক ।

ৰামৰ চৰিত্ৰ,            কৰিয়োক পান,

          পদ যে তেন হৌক ॥১৪

ৰাম চৰিত্ৰ,            বিৰচি আছন্ত,

          মহা মহা কবি জনে ।

তাসম্বাক দেখি,            পদ কৰিবাক,

           স্বাদ ভৈল মোৰ মনে ॥১৫

প্ৰমত্ত হস্তীক,            সিংহে বিমৰ্দ্দয়,

           আপোনাৰ বলে ৰাগি ।

তাক দেখি যেন,            ক্ষুদ্ৰ মূষকৰ,

          শ্ৰদ্ধা হোৱে তাক লাগি ॥১৬

সিংহৰ মূষৰ,            যতেক অন্তৰ,

           মোৰো সেহি পটন্তৰ ।

ইতো মোৰ দোষ,            ক্ষমিবে উচিত,

           তুমি সব মহন্তৰ ॥১৭

অধম জনসে,            জানিবা নিশ্চয়,

           বিচাৰয় দোষ গুণ ।

দোষ পৰিহৰি,            গুণক লৱন্ত,

          উত্তম যিটো নিপুণ ॥১৮

ৰামৰ চৰিত্ৰ,            শ্ৰবণেসে জানা,

           সমস্ত ধৰ্ম্মৰ সাৰ ।

হেলা পৰিহৰি,            শুনা কৰ্ণ ভৰি,

           তেবেসে পাইবা নিস্তাৰ ॥১৯

ৰামেসে পৰম,            ধৰ্ম্ম অনুপাম,

           সৰ্ব্বোত্তম সৰ্ব্বসাৰ ।

ৰামেসে সুহৃদ,            সোদৰ বান্ধৱ,

          তেহেসে জগউদ্ধাৰ ॥২০

নিজ আত্মাদেৱ,            প্ৰভু মহেশ্বৰ,

           সৰ্ব্বানন্দ নিৰঞ্জন ।

জগত কাৰণ,            কৌশল্যা নন্দন,

           হুয়াছে বধী ৰাৱণ ॥২১

ইতিনি ভুবনে,            ৰামৰ চৰণ,

           বিনে নাহি আন গতি ।

মহা ভাগৱত,            পুৰাণ ভাৰত,

          সাবাৰে এহি যুগুতি ॥২২

বেদ শাস্ত্ৰ যত,            বিচাৰি চাহিবা,

           ৰাম বিনে নাহি আন ।

কেতিক্ষণ জানা,            পৰয় শৰীৰ,

          ইটো যেই সেই থান ॥২৩

কলিৰ প্ৰভাৱে,            স্বভাৱ লোকৰ,

           ভৈগৈল মলিন মতি ।

আন ধৰ্ম্মে কৰ্ম্মে,            মলিন জনৰ,

           কিমতে সাধিব গতি ॥২৪

পৰম মলিন,            জনো পাৱে গতি,

           সুমৰিলে হৰি নাম ।

জানিয়া সমস্ত,            সমজ্যাৰ লোক,

           ডাকি বোলা ৰাম ৰাম ॥২৫