দন্দুৱা দ্ৰোহ/প্ৰথম অধ্যায়

[  ]

প্ৰথম অধ্যায়
বুৰঞ্জী


 ১৭১০ শক—খৃষ্টীয় ১৭৮৮ চন। অসমৰ ৰাজসিংহাসনত ৺গৌৰীনাথ সিংহ ৰজা। বুঢ়াগোঁহাই মহামতি ৺ঘনশ্যাম। বৰবৰুৱা বা চকটীয়া লাহন। বৰগোঁহাই গঙ্গাৰাম। বৰপাত্ৰ গোঁহাই অনি। গুৱাহাটীৰ বৰফুকন বদনচন্দ্ৰ। কামৰূপৰ চাঁদকুচিত বুজৰ বৰুৱা বক্তমল, বৰনগৰত বুজৰ বৰুৱা চণ্ডী। এই উপন্যাসৰ প্ৰধান পুৰুষ হৰদত্ত জিকেৰিৰ চৌধাৰী। বীৰদত্ত তেওঁৰ একমাত্ৰ সহোদৰ। উত্তৰ কামৰূপত এই কেইজন বিষয়াত বাজেও কমাৰকুচীয়া, চমাৰকুচীয়া, বতাহগিলীয়া, নামবৰভগীয়া, বাঁহঝনীয়া, বৰিগোগীয়া, পাণ্ডুৰীয়া, বজলীয়া, ক্ষেত্ৰীয়া, ভৱানীপুৰীয়া, সৰ্থেবাৰীয়া, চেঙ্গৈয়া ইত্যাদি কেৱে বৰুৱা কেৱে চৌধাৰী আছিল। দক্ষিণ কামৰূপত বেলতলীয়া, ৰাণীয়া, ছয়গঞা, বগাইয়া, লুকীয়া, পানতনীয়া, ডুমৰীয়া, ইত্যাদি ৰজা আছিল।

[  ]  আহোম ৰজাসকলে কছাৰী, চুতীয়া, ভুঞা এই সকলক জয় কৰি অসম ৰাজ্য লোৱাৰ পিছত দূৰৰ সকলো ঠাইতে ৰজাৰ প্ৰতিনিধি স্বৰূপে একোজন আহোম বিষয়া ৰাখিছিল। শদিয়াত শদিয়াখোৱা গোঁহাই নাম দি এজনক, গোলাঘাটৰ মৰঙ্গিত মৰঙ্গিখোৱা গোঁহাই নাম দি এজনক ৰাখিছিল। সেইদৰে অসমৰ ভাটী অঞ্চল চলাবলৈ গুৱাহাটীত বৰফুকন নামেৰে এজন বিষয়া থৈছিল। এই বৰফুকনেই কামৰূপ ৰাজ্য শাসন কৰিছিল।

 বৰফুকনৰ তলত উত্তৰ পাৰে নলবাৰীৰ চাঁদকুচিত, চাঁদকুচীয়া বুজৰ বৰুৱা আৰু বৰপেটাৰ বৰনগৰত চণ্ডী বুজৰ বৰুৱা ( মানে কটা বৰুৱা) আছিল। এই দুয়োজনাই কামৰূপীয়া মানুহ। চণ্ডী বুজৰ বৰুৱা কায়স্থ আৰু চাঁদকুচীয়া বুজৰ বৰুৱা কলিতা আছিল। যদিও ৰাজ-কাৰ্যত বৰফুকনৰ অধীন, তথাপি তেওঁলোকক ৰজাইহে ভঙা-পতা কৰিব পাৰিছিল। এই দুজনাৰ তলত ঠায়ে ঠায়ে বৰুৱা সকল আছিল। এই বৰুৱা সকলক বৰফুকনেই ভাঙ্গিব পাতিব পাৰিছিল। বৰুৱা সকলৰ তলত আঠ দহজনকৈ চৌধাৰী আছিল। এই চৌধাৰী সকলক বুজৰ বৰুৱায়ে ভাঙ্গিব পাতিব পাৰিছিল।

 দক্ষিণ পাৰে যি সকল দাতিঅলীয়া ৰজা আছিল, [  ] এওঁলোকে বৰফুকনক মানিব লগা থাকিলেও এওঁলোকৰ ওপৰত বৰফুকনৰ বিশেষ একতিয়াৰ একো নাছিল। তেওঁলোকে আহোম ৰজালৈ নিজে নিজে অলপ অচৰপ কৰ-কাটল পঠাইছিল। যুজ-বিগ্ৰহত আহোম ৰজা আৰু বৰফুকনক সহায় কৰিবলৈ বাধ্য আছিল।