সদস্য:Boranitul/পাৰিজাত হৰণ
 | এই পাঠ্যৰ উৎস গ্ৰন্থ বা নথি অজ্ঞাত। প্ৰামাণ্যতাৰ সবিশেষ জানিবলৈ অনুগ্ৰহ কৰি এই পাঠ্যৰ আলোচনা পৃষ্ঠা চাওক। "উৎস"ৰ অৰ্থ এই কামৰ প্ৰতিলিপি আনে বিচাৰি পাব পৰা স্থান। সাধাৰণতে ই ৱিকিমিডিয়া কমন্সত আপল'ড কৰা আৰু মুদ্ৰণ সংশোধন কৰিব পৰা মূল কামৰ স্কেন ফাইল। যদি নাই, তেন্তে এটা URL হ'লেও দিয়া উচিত; একো নাথাকিলে অনুগ্ৰহ কৰি আলোচনা পৃষ্ঠাত কাৰণ উল্লেখ কৰিব। |
- শ্ৰীকৃষ্ণায় নমঃ
- শ্লোক
- শ্ৰীকৃষ্ণায় নমঃ
- নমঃ কৃষ্ণ বিষ্ণোহচ্যুতানন্তশক্তে।
- নমো ৰাম ৰাজীৱনেত্ৰ প্ৰভো তে॥
- নমো ব্ৰহ্মমূৰ্তে মুৰাৰে পৰেশ।
- নমো বিশ্বৱাস প্ৰসীদ প্ৰসীদ॥
- অপিচ
- খগেন্দ্ৰেং সমাৰুহ্য নিৰ্জিত্য শক্ৰম্।
- মুদা লীলয়া দৈৱকীগৰ্ভজাতঃ॥
- প্ৰিয়ং পাৰিজাতং জহাৰ প্ৰিয়াৰ্থং।
- পৰেশায় কৃষ্ণায় তস্মৈ নমস্তে॥
- সূত্ৰ॥ পহিলেহি শ্ৰীকৃষ্ণক প্ৰণাম কয়কহু সভাসদ লোকক সম্বোধি বোল।
- শ্লোক
- ভো ভোঃ সামাজিকা ঈশকৃষ্ণস্য জগতঃ পতেঃ।
- শ্ৰীপাৰিজাত-হৰণ-যাত্ৰাং সম্প্ৰতি পশ্যত॥
- ভটিমা
- জয় জয় কৃষ্ণদেৱ নিজ অংশ।
- লীলা-নাশিত কংস সবংশ॥
- যাকেৰি চৰিত্ৰ ভকত অৱতংস।
- কমলা-কেলি-কমল কলহংস॥
- তনু ইন্দিবৰ শ্যামল চোৰি।
- তথি পৰকাশিত পীত পিচোৰি॥
- তড়িত জড়িত যচ নৱ ঘন খণ্ড।
- মকৰ-কুণ্ডল-মণ্ডিত গণ্ড॥
- কনক কিৰীটি ৰতন অৱ ভাস।
- কুঞ্চিত চাৰু চিকুৰ পৰকাশ॥
- ৰুচিকৰ কৰ্ণ ভুৱন-মন-ভুল।
- নাসা নীল ৰতন তিল-ফুল॥
- নয়ন কমল মুহ পঙ্কজ যোৰ।
- এহু মিলল যচ চান্দ চকোৰ॥
- মাণিক দশন হাস তথি থোৰ।
- আৰকত অধৰ বন্দুলি ৰুচি চোৰ॥
- ৰুচিৰ চিবুক পেখি হৰু তাপ।
- ভ্ৰুৱ-ষুগ গঞ্জি মদনকেৰি চাপ॥
- কুটিল অলক তিলক কপোল।
- হৃদয়ে হেমক হাৰ অমোল॥
- ওতিম মোতিম-মালা লোলে।
- কৌস্তুভ কম্বকণ্ঠ সহ দোলে॥
- চাৰু উদৰ দৰ হৃদয় বিশাল।
- লম্বিত পঞ্চবৰণ বনমাল॥
- সঞ্চৰ সঞ্চৰ মধুকৰ লোহে।
- শ্ৰীশ্ৰীবত্স উৰথল শোহে॥
- চাৰু চতুৰভূজ অঙ্গ ভূৱঙ্গ।
- ৰতন কেয়ুৰ উজোৰ তচু সঙ্গ॥
- কঙ্কন কনক ঝণক কৰ-মূল।
- কৰতল ৰাতা উতপম তুল॥
- অঙ্গুলি চাৰু হীৰ হেম মোতি।
- নখমণি নিন্দি চান্দক জ্যোতি॥
- অৰি অৰবিন্দ কৌমুদী কম্বুপাণি।
- কোকিলক কণ্ঠ অমিয়া ঝুৰে বাণী॥
- নাভি-কঞ্জ ৰঞ্জ অনুপাম।
- বিহিক জনম ভেলি যোহি ঠাম॥
- কটিতট কনক কাঞ্চি পৰিৰম্ভ।
- উৰু কৰিকৰ বৰ মৰকত-তম্ভ॥
- লম্বি নিতম্ব পীত ৰুচি চীৰ।
- পদপঙ্কজ ঝাৰে ৰতন-মঞ্জীৰ॥
- নীল অঙ্গুলি যচ চম্পক-কোৰ।
- নখচয় চাৰু চান্দ উজোৰ॥
- কোমল পদতল আকৰত ভান্তি।
- ধ্বজ যৱ পঙ্কজ অঙ্কুশ পান্তি॥
- পাশ লাস শ্বেত চামৰ ঢোল।
- সঞ্চৰে ৰাজহংস দোহো কোল॥
- মাথে ছত্ৰ চাৰু শশীকান্ত।
- বৰিষে শীকৰ অমিয়া নিতান্ত॥
- মধুৰি মুৰুতি ভকত মন পূৰ।
- মনমথ কোটি যাহে নুহি ওৰ॥
- হোই যৱ নীল নৱঘন খণ্ড।
- উৱৰে ৰহ ৰবিকৰ পৰচণ্ড॥
- পূৰ্ণিমাক চান্দ দুহো পাশ।
- তথি কৰো ইন্দ্ৰচাপ পৰকাশ॥
- বহে দুহো ধাৰা সুৰেশ্বৰী নীৰ।
- উজুৰি বিজুৰি ৰহত তথি থিৰ॥
- অভিনৱ সূৰ উগত তচু মাৰে।
- তাহে লম্বি বক-পঙ্কতি বিৰাজে॥
- তাৰা জিকমিক কৰু বহু ঠাম।
- তৱ হোই সোই মুৰতি-উপাম॥
- ৰহু হৃদি পঙ্কজ সোহি মুৰাৰি।
- অব সব লোই দেখু বিচাৰি॥
- কোটি কল্পতৰু পূৰণ কাম।
- ঐচন ঈশ ৰহে নিজ ঠাম॥
- তাহে চৰণ চিন্ত চিত লাই।
- তনু-চিন্তামণি বিফলহি যাই॥
- তাৱে নিকট নিত অন্তক গৰজি।
- লেহু হৰি-চৰণে শৰণ বৰজি॥
- যো মুহে ৰাম-নাম নাহি অংশে।
- কলি-যুগে কাল-ভুজঙ্গম দংশে॥
- সোহি কৃষ্ণক নাট উপাম।
- পাৰিজাত-হৰণ আহেৰ নাম॥
- ভকতিক সাধি শুনহ সৱ লোই।
- হৰি বিনে বান্ধৱ আন নাহি কোই॥
- কৃষ্ণ-কিঙ্কৰ ওহি শঙ্কৰ বোল।
- কৰ অব সৱ নৰ হৰি হৰি বোল॥
- সূত্ৰ- আহে সামাজিক লোক, যে জগতক পৰম গুৰু, যাহেৰি স্ৰজনা সকল সংসাৰ, ব্ৰহ্মা-মহেশ-বন্দিত-পাদপদ্ম পৰামপুৰুষ ওহি ৰুক্মিণী সত্যভামা সহিত সভামধ্যে প্ৰৱেশকয়ো নৰকাসুৰ বধ পাৰিজাত-হৰণ লীলা যাত্ৰা কৌতুকে কৰব, তাহে সাৱধানে দেখহ শুনহ। অতঃপৰে পুণ্য কলিত নাহি নাহি জানি নিৰন্তৰে হৰি বোল।
- সঙ্গী- আহে! দেৱ-বাদ্য বাজত।
- সূত্ৰে-আঃ মিলল।
- শ্লোক
- প্ৰৱেশমকৰোদ্দেৱো গোবিন্দো গৰুড়াসনঃ।
- ৰুক্মিণীসত্যভামাভ্যাং সহ চাৰুশ্চতুৰ্ভুজঃ॥
- সূত্ৰ-আহে লোকাই! হামু যে কহল সোহি পৰমেশ্বৰ শ্ৰীকৃষ্ণ সভাৰ্য্যে যাত্ৰা নিমিত্ত এথা আৱতহ। পৰম সাৱধান হুয়া দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল।
- গীত
- ৰাগ সিন্ধুৰা-একতালি।
- ধ্ৰুং--আৱে গৰুড়কেতু কয় পৰবেশ।
- মদনক লাজ হেৰি ৰূপ লেশ॥
- ধ্ৰুং--আৱে গৰুড়কেতু কয় পৰবেশ।
- পদ--শ্যাম মুৰুতি দীপিতি পীত বাস।
- মুকুট কুণ্ডল মণি মুখ পৰকাশ॥
- কৰে কঙ্কণ বনমালা উৰে দোলে।
- চৰণক মাঝে মঞ্জুৰী কৰ বোলে॥
- কৌটি মদন জিনি উজৰ মুৰাৰি।
- সঙ্গে সত্যভামা ৰুক্মিণী বৰ নাৰী॥
- শৰীৰক জ্যোতি জলয় দিশপাশ।
- কহ শঙ্কৰ হৰি-দাসকু দাস॥
- পদ--শ্যাম মুৰুতি দীপিতি পীত বাস।
- সূত্ৰ-আহে সভাসদ লোক, শ্ৰীকৃষ্ণ পত্নীসৱ সহিতে কৌতুকে নৃত্য কয়কহু ৰুক্মিণী সহিতে এক মন্দিৰে ৰহল। সত্যভামা নিজ মন্দিৰৈ ৰহল।
- শ্লোক
- পশ্চাত্পুৰন্দৰো দেৱো নাৰদেন সহাগতঃ।
- প্ৰণম্য কেশৱং সৰ্বং প্ৰোৱাচ ভৌমচেষ্টিতম্॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ দেৱতা ইন্দ্ৰ নাৰদ সহিত আসিকহু শ্ৰীকৃষ্মক শিৰে পৰণাম কয় নৰকাসুৰক বিচেষ্টা যৈচে নিবেদল, নাৰদ আশীৰ্বাদ কয় শ্ৰীকৃষ্ণক হাতে যৈচে পাৰিজাত নিবেদল, ৰুক্মিণীক মাথে জগতক নাথে যৈচে পিন্ধাৱল, আহে লোক তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ আশোৱাৰী-পৰিতাল।
- ধ্ৰুং--ঐৰাৱত কন্ধে বাসৱ আৱে।
- আগহি নাৰদ হৰি-গুণ গাৱে॥
- ধ্ৰুং--ঐৰাৱত কন্ধে বাসৱ আৱে।
- পদ--সুন্দৰী ৰমণী শচী একু পাশে।
- চলল ভ্ৰূভঙ্গ লয়লাসে॥
- মাথে ছত্ৰ বজ্ৰ এক হাতে।
- কহ শঙ্কৰ গতি গোপিনী-নাথে॥
- পদ--সুন্দৰী ৰমণী শচী একু পাশে।
- সূত্ৰ-তদন্তৰ নাৰদক দেখি শ্ৰীকৃষ্ণ সভাৰ্য্যে উঠিকহু সপটে প্ৰণাম কয়ল।
- নাৰদ-(হাত তুলি) চিৰঞ্জীৱ!
- শ্লোক
- জয় জয় যদুদেৱো দেৱকীনন্দস্ত্বং
- ভূবনপতিঃ সমস্তৈঃ সেবিতাঙঘ্ৰিঃ সদৈৱ।
- নিজজন-ভয়হাৰী সৃষ্টিসংহাৰকাৰী
- অসুৰ-নৰকতস্ত্বং সাম্প্ৰতং ত্ৰাহি দেৱান্॥
- সূত্ৰ-ওহি আশীৰ্বাদ কয় কৃষ্ণক হাতে পাৰিজাত দিয়ে নাৰদ তাহেক মহিমা কহল।
- নাৰদ-হে কৃষ্ণ, ওহি পাৰিজাতক গন্ধ তিনি প্ৰহৰক পথ যাই। এহি পাৰিজাত যাহেক গৃহে ৰহে, ধন জন বিভৱ তাহেক ছাড়য়ে নাহি। ওহি দেৱদুৰ্লভ পাৰিজাত যে নাৰী পৰিধান কৰে যে পুষ্পক মহিমায়ে পৰম সৌভাগিনী হয়। তাহাক ছাড়ি স্বামী কথাৱ যাইতে নাহি। আঃ ওহি কুসুমক মহিমা কি কহব!
- সূত্ৰ-ওহি বুলি নাৰদ চৱড়ি পাৰি বৈঠি মৌনে ৰহল।
- শ্লোক
- শ্ৰুত্বা কুসুম-মহাত্ম্যাং ৰুক্মিণী কেশৱ প্ৰিয়া।
- প্ৰণম্য স্বামিচৰণং পাৰিজাতমযাচত॥
- সূত্ৰ-মুনিক মুখে কুসুমক মহিমা শুনি ৰুক্মিণী পৰম কৌতুকে কৃষ্ণক গোৰে লাগি কৰযোৰে বোলল।
- ৰুক্মিণী-(কৰযোৰে) হে স্বামী, হামি তোহাক প্ৰথম পতনী জানি ওহি দেৱদুৰ্ল্লভ পাৰিজাত প্ৰাণনাথ হামাক দেহু।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি যৈচে কুসুম মাগল তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ শ্ৰীগান্ধাৰ-জৌতি তাল।
- ধ্ৰুং--কৌতুকে ৰুকমিণী::::: নমিয়ে স্বামীকে পাৱে
- মাগে আঞ্জুৰি যুৰি হাত॥
- অৱ প্ৰাণনাথ:::::: মাথে মিলাৱয় মোহি
- ওহি কুসুম পাৰিজাত॥
- ধ্ৰুং--কৌতুকে ৰুকমিণী::::: নমিয়ে স্বামীকে পাৱে
- পদ-আহেৰ গুণ জানি::::: মুনি-মুখে মাধৱ
- সাধো অতয়ে তোই মান।
- ভকত-কৃপাল:::::: লাগো চৰণ তেৰি
- কৰহু কুসুম মোহি দান॥
- তোহাৰি প্ৰথম:::::: পতনী পৰম স্বামী
- জানি পুৰহ মোহি আশা।
- ধনিক বাণী শুনি::::: হাসে ৰসিক হৰি
- কহতু শঙ্কৰ কৃষ্ণ দাসা॥
- পদ-আহেৰ গুণ জানি::::: মুনি-মুখে মাধৱ
- সূত্ৰ-তদন্তৰ ৰুক্মিণীক অতি কাতৰ বাণী শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ হাসি হাসি হাতে তুলি প্ৰিয়াক গৌৰৱে কোলে বৈঠাই কৌতুকে জগতক নাথে ৰুক্মিণীক মাথে পাৰিজাত পিন্ধাৱল। ৰমণীক বাঞ্ছা সফল ভেল। তদন্তৰ প্ৰিয়া সহিত শ্ৰীকৃষ্ণ নাৰদক সাদৰে বাৰ্তা পুছত।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে মুনিৰাজ, তুহু কুশলে আৱল? তোহাৰি আগমনে আজু হামাৰি দ্বাৰকাপুৰী পবিত্ৰ ভেল। তোহাৰি দৰশনে হামু কৃতাৰ্থ ভেলো।
- শ্লোক
- কৃষ্ণস্য বচনং শ্ৰুত্বা বিহস্যোবাচ নাৰদঃ।
- নিজভৃত্যস্তৱৈৱাহং ময়ি মায়াং কৰোষি কিম্॥
- নাৰদ-হে স্বামী কৃষ্ণ, মনুষ্য চেষ্টা দেখায়া সবলোক মোহিছ। তোহাক ঈশ্বৰ বুলি জানয়ে নাহি। হামু তোহাৰি ভকতিক বলে সব জানি। হামাকু মোহিতে চাৱ? আঃ স্বামী শুনহ।
- পয়াৰ
- হে পৰমেশ্বৰ জগত নিবাস।
- হামু নাৰদ তুৱা চৰণক দাস॥
- ভৰমি দশ দিশ তুৱা গুণ গায়া।
- হামাকু আগু কৰসি ওহি মায়া॥
- জগত উদ্ধাৰল যাহে চৰিত্ৰ।
- তাহেক হামো কয়লি পৱিত্ৰ॥
- যাহেৰি নামে মুকুতি পদ পাই।
- সো হৰি কৰ ভূতি-নতি কতি লাই॥
- তুহু জগতক গুৰু দেৱক দেৱা।
- তোহাৰি চৰণে ৰহোক মোৰ সেৱা॥
- মুখে যেন নাচাড়োহো তুৱা গুণ নাম।
- মাগো অতয়ে বৰ তোহাৰি ঠাম॥
- নাৰদ-হে কৃষ্ণ, তোহো পৰম পুৰুষ নাৰায়ণ! ভূমিক ভাৰ হৰণ নিমিত্তে অৱতৰিছ। সাম্প্ৰত পাপী নৰকাসুৰে দেৱতাসৱক বহুত দুখ লগাৱে তন্নিমিত্ত শচী সহিত ইন্দ্ৰ দেৱতা তোহাৰি চৰণে শৰণ লেলহ। হে শ্ৰীকৃষ্ম দেখু দেখু।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি নাৰদ মৌনে ৰহল। তদন্তৰ কৃষ্ণক আগু পৰি পুৰন্দৰ প্ৰণাম কয়কহু সভাৰ্য্য কৰযোৰি তুতি বোল। তাহে দেখহ শুনহ;নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- পয়াৰ
- জয় জয় যাদৱ দেৱ।
- জয় ধাতাকৃত সেৱ॥
- জয় ভকত ভয়হাৰী।
- জয় জয় ঈশ্বৰ মুৰাৰি॥
- যাকেৰি নাম উচ্চাৰি।
- পাই পদৰস চাৰি॥
- জীৱ নিয়ন্তা তুহু আত্মজ।
- বন্দো তুৱা পদত পঙ্কজ॥
- অঘ বক ধেনুক কংস।
- মাৰল অসুৰ সব সবংশ॥
- হৰলি ভূমিকেৰি ভাৰ।
- ভকত হেতু অৱতাৰ॥
- সাম্প্ৰত গোচৰ হামাৰি।
- বান্ধৱ শুনহ মুৰাৰি॥
- অব নৰকাসুৰ পাপ।
- কৰহ বড়ি উপতাপ॥
- আনল স্বৰ্গক মাৰি।
- দেৱক যতেক কুমাৰী॥
- সৰ্বস্ব নৰহে হামাৰি।
- তব পাৱে কয়লো গোহাৰি॥
- পুৰন্দৰ-হে স্বামী কৃষ্ণ, পাপী নৰকাসুৰৰে কোন নকৰল? বৰুণক ছত্ৰ, মণিপৰ্বত এসব কাঢ়ি আনল। হে কৃষ্ণ কি কহব, মাতৃ অদিতিক কুণ্ডল দোহো ৰাখয়ে নাহি পাৰল। আৰ হামাৰ হৈতে কি ৰহল? হে শ্ৰীকৃষ্ণ কোটি ব্ৰহ্মাণ্ডেশ্বৰ, তোহাৰি চৰণ ছাড়ি হামাৰ গতি নাহি। বাপ জগন্নাথ ত্ৰাহি ত্ৰাহি।
- শ্লোক
- দৃষ্ট্বা দুঃখং মহেন্দ্ৰস্য শ্ৰুত্বা চ ভৌম-চেষ্টিতম্।
- আশ্বাস্য বাসৱং হস্তে গৃহীত্বোবাচ কেশৱঃ। .
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে পুৰন্দৰ, তুহো তাপ তেজহ। তোহাৰি বৈৰী নৰকাসুৰ সে গতায়ু ভেল। তাহেক মাৰি দেৱতাসৱক প্ৰয়োজন সত্বৰে সাধব। ওহি নিষ্টে জানি তোহো আগ হুয়া অম্ৰাৱতী চলহ। নৰকাসুৰ বধিতে আজু হামু পায়ন কৰব।
- নাৰদ-হে পুৰন্দৰ, শ্ৰীকৃষ্ণ যেখনে অঙ্গীকাৰ কয়ল তোহাৰ শত্ৰু তেখনে কন্ধপাত ভেল। ইহাত শঙ্কা নাহি, তুহো আগু হুয়া চলহ। তোহাক নিমিত্ত শ্ৰীকৃষ্ণ কাতৰকয় হামু পাচ লৈয়া যাৱৰ চিন্তা নাহি, চলহ।
- সূত্ৰ-ওহি নিৰ্ভয় বাণী শুনিয়া বাসৱ কৃষ্ণ নাৰদক প্ৰদক্ষিণ কৰিকহু পৰি পৰণাম কয়ল। বিদায় লৈয়া ঐৰাৱতে চড়ি ইন্দ্ৰ চলল।
- শ্লোক
- মুনিৰ্মাধৱমাহেদং গন্ত্তং তৰয় কেশৱ।
- দ্বাৰৱত্যাঃ শ্ৰিয়ং পস্যন্নেষ্যামি চান্তিকন্তৱ॥
- নাৰদ-হে কৃষ্ণ, তোহো চলিবাক সত্বৰ সাজহ, হামু তোহাৰি দ্বাৰিকাপুৰক কৌতুক পেখিয়ে এতিখনে আৱৰ।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি নাৰদ যৈচে চলল তচাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ শ্ৰীগান্ধাৰ, পৰি তাল।
- চললি নাৰদ হৰিগুণ গাই।
- ভৰমে দ্বাৰকাপুৰী সম্পত্তি চাই॥
- ৰতনে ৰচিত যত হৰিক আৱাস।
- যৈচে সুৰপুৰ কৰ পৰকাশ।
- পেখল পাচু ভুৱন অনুপমা।
- আসনে ঠিক বৈঠে সত্যভামা।
- পূৰ্ণিমাক চান্দ বদন পৰকাশ।
- চিৰঞ্জীৱ বুলি নাৰদ কৰে হাস॥
- দেখিৰ মুনিক ধনি অৱনত কায়।
- পৰি পৰণাম কয়লি পুনু মাই॥
- জীৱতু জীৱতু নাৰদ বোল।
- জানি কৰহু নৰ হৰি হৰি ৰোল॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ চৱড়িক পাড়ল। মুনি আসন ভিড়ি তথি বৈঠল।
- শ্লোক
- নাৰদঃ সাদৰং দেৱীং সম্বুধ্যাহ হৰিপ্ৰিয়াম্।
- কৃষ্ণস্য কৰ্মবিষমং সত্যবামে নিৰোধ মে॥
- নাৰদ-আঃ হে দেৱী সত্যভামা, তোহাৰি স্বামী শ্ৰীকৃষ্ণ বৰি বিষম চেষ্টা দেখল। হা হা মাৱ তোহো দুৰ্ভাগা ভেলি। হামু আজুসে জানল।
- সত্যভামা-হে মুনিৰাজ, তুহু কি কহৈছে, হামু কিচু বুজয়ে নাহি।
- নাৰদ-হা হা তোহাক বিধি বঞ্চল। হে মাৱ, কি কহব, কহিতে বৰ দুখ লাগে।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি ঠেহ মাথে ঠেস কয় ৰহল মুনি।
- শ্লোক
- সত্যভামা ভবদবীতা নিশম্য মুনিভাষিতম্।
- দৃষ্টাং কথয় কিং কুত্ৰ তং পৃচ্ছতি পুনঃ পুনঃ॥
- সূত্ৰ-শুনি ভীত হুয়া দেৱী বোলল।
- সত্যভামা-হে মুনিৰাজ, হামো জানো মোহি সম সৌভাগিনী আৱৰি নাহি। সে স্বামী কৃষ্ণ হামাক ছাড়ি কতিহো যাৱে নাহি। তুহু আজু কোন ঠামে কি দেখল কি শুনল হামাক শপত সত্বৰে স্বৰূপ বাত কহ। চিত্ত বৰি উদ্বেগ কৰয়। মুনি মৌন চাড়হ।
- শ্লোক
- পৃষ্টো দেৱ্যা সনিৰ্বন্ধং কথয়ামস সাদৰম্।
- কৃষ্ণস্য চৰিতং সৰ্বং ৰোৰুদ্যমান নাৰদ॥
- সূত্ৰ-দেৱীক নিৰ্ব্বন্ধ দেখি মুনি বোলল।
- নাৰদ-হা হা হে মাৱ, কি কহব? এসব কথা কহিতে দোষ। হামু দেৱদুৰ্লভ পাৰিজাত পুষ্প স্বৰ্গ হন্তে আনি কৃষ্ণক হাতে দেলো। সে পাৰিজাত যে কুমাৰী পৰিধান কৰে যে পুষ্পক মহিমায়ে পৰম সৌভাগিনী হয়। ইহা জানি হামু বোলল, ওহি পাৰিজাতক যোগ্য সত্যভামা। তথি কৃষ্ণে কয়লি কি? তোহাক কটাক্ষ কৰিয়ে আপুন হাতে প্ৰিয়া ৰুক্মিণীক মাথে পৰম সাদৰে সে দিব্য পাৰিজাত পিন্ধাৱল। আঃ তোহাক জীৱন ধিক ধিক! সতিনীক অভ্যুদয় দেখি কি নিমিত্ত প্ৰাণ ধৰহ? মাৱ, তুহু জীৱন্তে মৰল! হা হা বিস্তৰ কি কহব?
- শ্লোক
- মুনেৰ্বচনমাকৰ্ণ্য শোককোপ-পৰিপ্লুতা।
- মূৰ্চ্ছিতা পতিতা ভূমৌ যথা বাতাহতা লতা॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ নাৰদমুখে সতিনীক মহোদয় শুনিকহু কোপ অপমানে আন্ধাৰি দেখিয়ে দেৱী সত্যভামা মূৰ্চ্ছিত হুয়া পৰল; যৈচে লৱঙ্গলতা বাতে উত্পাড়ল তদ্বত কেশ মুক্ত ভেল। মুখে বচন হৰল। নাসাত প্ৰাণ বায়ু নেখেলে।
- সূত্ৰ-পেখি সখী ইন্দুমতী হা হা প্ৰাণসখী মৰল বুলি বাহু মেলি ধৰিকহু শিৰে জল সিঞ্চল, আঞ্চোৰে বিঞ্চি কান্দি কান্দি যৈচে প্ৰবোধ বোলল।
- ইন্দুমতী-হে প্ৰাণ সখি, সতিনীক অপমানে মৰিতে চাৱ? ওহি কোন বেৱহাৰ? অঃ সে প্ৰাণ মাধৱ স্বামী তোহাৰি মান সাধব নাহি? মাৱ, ওহি দুৰন্ত চিন্তা পৰিহৰ।
- শ্লোক
- কথঞ্চিত্ চেতনাং প্ৰাপ্য লব্ধা জ্ঞানং পুনঃ পুনঃ।
- বিনিশ্বস্যাপমানেন ৰুৰোদ সখীসন্নিধৌ॥
- সূত্ৰ-হে দেৱী সত্যভামা কথঞ্চিত চেতন লভিয়ে ঘন ঘন নিশ্বাস ফোকাৰি যৈচে সন্তাপ কয়ল, তা দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি!
- গীত
- ৰাগ কল্যাণ-জৌতি তাল।
- ধ্ৰুং--মানিনী মাই নয়ন পঙ্কজ ঝৰে বাৰি।
- ফোকাৰয় শ্বাস হ্ৰাসা ভেল দেহা,
- ঘন ঘন দেখু অন্ধিয়াৰি॥
- ধ্ৰুং--মানিনী মাই নয়ন পঙ্কজ ঝৰে বাৰি।
- পদ--সতিনীক উদয়ে হৃদয়ে দহে আগি
- অধিক মিলল মন তাপ।
- ধিক অব জীৱন যৌৱন মোহে
- ৰাগিনী কৰত বিলাপ॥
- হৰি হৰি প্ৰিয় মেৰি বৈৰি অধিক ভেলি
- কয়লি অতয়ে অপমান।
- ধৰণী লুটি লুটি বিলপতি বালা
- কৃষ্ণ কিঙ্কৰ ৰস তানা॥
- পদ--সতিনীক উদয়ে হৃদয়ে দহে আগি
- সূত্ৰ-দেৱী সত্যভামা ওহি সকৰুণ বিলাপ অপমান কয় থিক। তদন্তৰে কলহ প্ৰিয় নাৰদ পুনৰ্বাৰ কৃষ্ণক আগু গিয়া যে বোলল তা শুনহ!
- নাৰদ-আহে শ্ৰীকৃষ্ণ, তুহু এথা কোন সুখে ৰহস? সে প্ৰিয়া পাৰিজাতক নিমিত্ত অপমানে অন্নপান সব ছাড়ল, পৰম তাপে মৰৈছে। হা হা চক্ষুৱে দেখিতে পাৱ কি নাপাৱ দেব সত্বৰে যাৱ।
- শ্লোক
- মুনেৰ্ব্বচনমাকৰ্ণ্য মাধৱো ভক্তবান্ধবঃ।
- দ্ৰতং তস্যা গৃহং প্ৰাগাত্ প্ৰিয়ায়াঃ প্ৰেমবিহ্বলঃ।
- সূত্ৰ-মুনিক মুখে প্ৰিয়াক দুখ শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ প্ৰেমে বিহবল হুয়া মুনিক কাতৰ কৰিকহু বাত পুছিকহু যৈচে সত্যভামাক সমীপ চলল তাহে দেখহ শুনহ। নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ তুড়-জৌতি মান।
- ধ্ৰুং--এ মুনি কহিয়ো কহিয়ো কপট পৰিহাৰি।
- প্ৰাণে কি জীৱয় মোৰ প্ৰাণেৰ সুন্দৰী॥
- ধ্ৰুং--এ মুনি কহিয়ো কহিয়ো কপট পৰিহাৰি।
- পদ--মানিনী নসহে তিলেকো অপমান।
- মেৰি অপৰাধ কৈছে ধৰব পৰাণ॥
- প্ৰিয়াক সন্তাপ তাপে দহে শোকে আগি।
- কুসুম নাদিয়ে ভেলো তিৰিবধ ভাগি॥
- জুৰাইতে নয়ন প্ৰিয়াক পাইলা কোল।
- দেখি আকুল কৃষ্ণ কাতৰ বোল॥
- পদ--মানিনী নসহে তিলেকো অপমান।
- সূত্ৰ-শ্ৰীকৃষ্ণ প্ৰেমে বিহবল হুয়া প্ৰিয়াক দেখল। লোতকে মুখ মলিন। ঘনে ঘনে নিশ্বাস ফোকাৰি মাটি লুটি ৰহ। তাহে পেখি শ্ৰীকৃষ্ণ হা হা কি ভেল বোলি আঙ্কোৱালি ধৰল। নয়নক নীৰ ঝৰাই আশ্বাস বোলল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে প্ৰিয়ে, গোটা এক ফুল ৰুক্মিণীক দেলোঁ, সে নিমিত্তে যদি অপমান কৰহ তবে উঠহ। তোক একশত পাৰিজাত দেৱসে। হে প্ৰাণ প্ৰিয়ে, ৰুক্মিণী, জাম্বৱতী তোহোক সম সৌভাগিনী হয় নাহি। তুহু হামাহ প্ৰাণ সম প্ৰিয়া। জানি তাপ তেজহ। তোহাৰি দুখ দেখি হামাৰ হৃদয় সহয় নাহি। হে প্ৰিয়ে, হামাক শপত উঠহ উঠহ।
- শ্লোক
- প্ৰিয়ং প্ৰণয়-কোপেন নিঃশ্বাস্যাহ ততঃ সতী।
- মাং নু ধূৰ্তক দুৰ্ভাগাং কিমৰ্থং জল্পসে পুনঃ॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ শ্ৰীকৃষ্ণক বাক্য শুনি দেৱী সত্যভামা স্বামীক পিঠি দি একহু হেঠ মাথে সকৰুণে ক্ৰন্দন কয় বোলল।
- সত্যভামা-হে স্বামী, হামু দুৰ্ভাগাক কপট বাক্যে কত কদৰ্থনা কৰহ? হে তোহাৰ প্ৰিয়ত্তম ৰুক্মিণী তাহেক সমীপ চলহ, হামাত কোন প্ৰয়োজন ঠিক? ওহি বুলি বহুত বিলাপ কয় কৃষ্ণক যে বোলল তাহে দেখহ শুনহ! নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ শ্ৰীগান্ধাৰ-জৌতি তাল।
- ধ্ৰুং-কেশৱ হে বুজলোকে তোহো
- জানলোহো তুহু বেৱহাৰা।
- অতয়ে চাতুৰী ছোড়ি চলহু বহুৰি হৰি
- যাহা প্ৰিয়া ৰমণী তোহাৰা॥
- ধ্ৰুং-কেশৱ হে বুজলোকে তোহো
- পদ-তোহাৰি কপট কৃষ্ণ নাবুঝি মানলো হামু
- এ নাহি সৌভাগিনী সম মোই।
- যৈচন পীৰিতি ৰীতি সবহি বিদিত ভেলি ৰে
- আজু জানল মতি তোই॥
- ওহি অপমানে প্ৰাণ নাহি ধৰবোহো মোৰে
- ছোড়ল জীৱনকু আশা।
- আগু পিউক পৰি বহু বিলপতি বালা ৰে
- কহতু শঙ্কৰ হৰিদাসা॥
- পদ-তোহাৰি কপট কৃষ্ণ নাবুঝি মানলো হামু
- সত্যভামা-হে স্বামী, হামু দুৰ্ভাগা সতিনীক অধীন। তুহো হামাক কত যে বিকৰ্থনা কৰহ ওহি অপমানু হামু প্ৰাণ ৰাখব? আঃ তব হামাক জীৱ ধিক।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি দেৱী কান্দি কান্দি মূৰ্চ্ছিত হুয়া পড়ল।
- শ্লোক
- কুৰ্ব্বন্ হাহাৰবং ৰামামালিঙ্গ্যাকুলমানসঃ।
- প্ৰিয়াবাক্যৈস্তু তাং শান্তিং সান্ত্বয়ামাস মাধৱঃ॥
- সূত্ৰ-তাহে দেখিয়ে শ্ৰীকৃষ্ণ হা হা বোলি বাহু মেলি ধৰল। প্ৰিয়াক দুখ দেখিয়ে মৰম চড়ল। কমল য়ন ভৰি ঝৰি বহে নীৰ। আলিঙ্গ প্ৰিয়াক চাপি ধৰি কোৰ কৰিয়া আশ্বাস বচন বোলল।
- পয়াৰ
- প্ৰিয়াক দুখ দেখি নসহে শৰীৰ।
- কমল নয়ন ভৰি ঝৰি বহে নীৰ॥
- আলিঙ্গি প্ৰিয়াক চাপি ধৰি কোল।
- কৰিয়া আশ্বাস বচন হৰি বোল॥
- হে হে প্ৰাণ প্ৰিয়ে শুন বাত।
- দেলহো নাহি তুহি পাৰিজাত॥
- অত অপৰাধ সহব অব মোই।
- তবসম সৌভাগিনী নাহি কোই॥
- ৰুক্মিণীক দেলো গোটা এক ফুল।
- তাহে লাগি তুহু অতয়ে আকুল॥
- পাৰিজাত তৰু সমুলে উপাৰি।
- ৰোপণ কৰব আনি তুৱা বাড়ী॥
- যব মোহি বাক্যে নাহি পতিআৱা।
- কহলো সত্য সত্য শুন জায়া॥
- অব তেজহু তাপ ৰাজকুমাৰী।
- নসহে হৃদি দুখ দেখি তোহাৰি॥
- হামাক শপত খেৰ লহো মাথ।
- উঠ উঠ প্ৰিয়া তেৰি ধৰহো হাত॥
- সূত্ৰ-ওহি বুলি শ্ৰীকৃষ্ণ সত্যভামাৰ হাত ধৰল।
- গীত
- কৰ কাকুতি তিনি জগতক ঈশ।
- সত্যভামা মনে কিছু মিলল হৰিষ॥
- পৰম ঈশ্বৰ কৰ কাতৰ প্ৰিয়াক।
- দেখু অদভূত ভকতি সতী মহিমাক॥
- ব্ৰহ্মা মহেশ যাক কৰে সেৱা।
- মাথে খেৰ ধৰএ সোহি সেৱা॥
- কৃষ্ণক লীলা বুঝয়ে নপাৰি।
- পূৰ্ণকাম হৰি কি কৰব নাৰী॥
- ভকতি কয়লি হৰিকো মন ভোল।
- জানি কৰহু নৰ হৰি হৰি বোল॥
- ইন্দুমতী-হে প্ৰাণ সখি, পৰম ঈশ্বৰ তোহাৰ স্বামী। মাথে খেৰ ধৰি অতয়ে কাতৰ কৰইছে আৰ কি মান সাধিতে ৰহল? সখি, তাপ তেজহ, উঠহ উঠহ।
- সূত্ৰ-দেৱী অতয়ে স্বামীক বিনয় বাণী শুনিকহু কিঞ্চিত্ চিত্ত শান্ত ভেল। শ্ৰীকৃষ্ণ তাহে পেখি আলিঙ্গি কোলে তুলি বৈঠাৱল, পীত বস্ত্ৰে শৰীৰক ধূলি ঝাৰল, কেশ বান্ধল, নিজ হস্তে কৰ্পূৰ তাম্বুল ভূঞ্জাৱল।
- শ্লোক
- ততো দেৱী সত্যভামা কৃষ্ণবাক্যামৃতেন সা।
- প্ৰীতা প্ৰসন্নবদনা প্ৰণম্যাহ প্ৰিয়ং হৰিম্॥
- সূত্ৰ-দেৱী স্বামীত মহামান লভিয়ে অতি প্ৰসন্নমুখী হুয়া শ্ৰীকৃষ্ণক প্ৰণামি বোলল।
- সত্যভামা-হে স্বামী, হামাক পাৰিজাত তৰু তুহু দিতে সত্য কয়ল। জানি বিলম্ব ছোড়ি এইক্ষণে আনিয়া দেৱ। যাৱে পাৰিজাত নাহি দেখো, তাৱে বাৰী প্ৰৱেশো নাহি। হামো সত্যকয় বোলল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে প্ৰিয়ে, তেহো স্ত্ৰী জাতি। যুদ্ধ সময়ে যাইতে উচিত নহে।
- সত্যভামা-হে স্বামী, হামাৰ বহুত সতিনী। ইবাৰ পাৰিজাত আনি কোন স্ত্ৰীক দেব, তাহে বুঝয়ে নাহি। হামু কদাচিতে তোহাৰি সঙ্গ নাহি ছোড়ব।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে প্ৰিয়ে, তোহু যদি হামাক সঙ্গে চলব তব সত্বৰে সাজহ।
- শ্লোক
- কৃষ্ণমভ্যেত্য ভগৱান্ জগাদ নাৰদস্তদা।
- জ্ঞাতঃ কিল ভৱান্ ভাৰ্যাভক্ত-সন্তোৰী কেশৱঃ॥
- নাৰদ-(সক্ৰোধমাহ) হে কৃষ্ণ, জানলো, তুহু স্ত্ৰীক লাড়িকা, দেৱকাৰ্য সব পৰিহৰল। তোহাক ভাৰ্য্যাক চাটু বুলিতে সব দিবস গেল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে মুনিৰাজ, স্ত্ৰী বুজে সে নাবুজে কা কৰব? কুমাৰীক হাত এড়াইতে নাহি পাৰি। হে মুনিৰাজ, ঐ চলইছোঁ। ক্ৰোধ নাহি কৰৰি।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি শ্ৰীকৃষ্ম অতি সত্বৰে চলল।
- শ্লোক
- সহৰ্ষমকৰোত্ কৃষ্ণঃ প্ৰয়াণং প্ৰিয়য়া সহ।
- ধনুষ্টঙ্কাৰে দিশো দশ প্ৰকম্পয়ন॥
- সূত্ৰ-শ্ৰীকৃষ্ম ধনুষ্টঙ্কাৰে দশোদিশ কপাই প্ৰিয়া সহিতে যৈচেপয়ান কয়ল তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰ।
- গীত
- ৰাগ ধনশ্ৰী-একতালি।
- ধ্ৰুং-কয়লি পয়াণ যদুৰাই।
- কৰে সাৰঙ্গ সঙ্গে প্ৰিয়া চলি যাই॥
- ধ্ৰুং-কয়লি পয়াণ যদুৰাই।
- পদ-শ্যামল অঙ্গে সুৰঙ্গ পীত বাস।
- বিজুৰী উজোৰ নৱ ঘন পৰকাশ॥
- অৰুণ চৰণ মণি মঞ্জীৰ কৰু বোল।
- তাহে মজোক মন শঙ্কৰে বোল। .
- পদ-শ্যামল অঙ্গে সুৰঙ্গ পীত বাস।
- সূত্ৰ-শ্ৰীকৃষ্ণ ওহি পৰকাৰে প্ৰিয়া সহিত পয়াণে চলৈছে। সে সময়ে নাৰদ আসি বোলল।
- নাৰদ-হে হৰে তুহু সম স্ত্ৰী-জিত পুৰুষক বহু নাহি দেখি; যুদ্ধ সময়ে স্ত্ৰীক ছোড়য়ে নাহি পাৰহ। তুহু জগত গুৰু; তোহাক যশ গাই তিনিলোকে বেড়াও। আঃ হামাক লাজ ভেল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে মুনিৰাজ, কি কৰব? পাৰিজাতক নিমিত্ত সত্যভামা প্ৰাণ ছাড়য়। উন্নিকৰ নিৰ্বন্ধ কত সহব?
- নাৰদ-হে কৃষ্ণ, কামাতুৰ পুৰুষক ঐচন অৱস্থা। স্ত্ৰী যে আজ্ঞা কৰে, সে অৱশ্যে কৰিতে লাগে। হোক, সে কামৰূপ নৰকাসুৰক পাট, ওহি দ্বাৰিকা হন্তে স্বভাৱে মাস চাৰিকেৰ পথ। স্ত্ৰী লৈয়া যইতে বত্সৰ দুই চাৰি পাৱব। অঃ দেৱকাৰ্য্য ভল্ল সত্বৰ সাধল। এক কৰ্ম কৰহ। তোহাৰ বাহন গৰুড় পখীৰাজ তাহেক আজ্ঞা কৰহ। তাহেৰ কন্ধে চড়িয়ে সত্বৰে গিয়া নৰকাসুৰক মাৰহ।
- সূত্ৰ-মুনিক বাক্য শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ প্ৰিয়াক বোল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-আহে প্ৰিয়ে, মুনি ভল্ল কহল।
- সত্যভামা-হে স্বামী,হামাতো পাৱে হাণ্ঠিতে পাৰয়ে নাহি।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-(বাহনক স্মৰি) আহে গৰুড় পখীৰাজ, সত্বৰে আৱ সত্বৰে আৱ।
- শ্লোক
- আহ আগত্য গৰুড়ো নত্বা কৃষ্ণং কৃতাঞ্জলিঃ।
- মম স্বন্ধং সমাৰুহ্য জহি পাপং দুৰাশয়ম্॥
- গৰুড়-হে স্বামী, হামি থাকিতে তুহু পাৱে বেড়াৱব? অঃ হামাৰ কন্ধে চড়ি পাপী নৰকাসুৰক বধ গিয়া।
- সূত্ৰ-তদন্তৰ শ্ৰীকৃষ্ণ সভাৰ্যে গৰুড়ক কন্ধে চড়ি পৰম লীলায়ে চললিয
- শ্লোক
- প্ৰাগজ্যোতিষং সোহতি-যৱন জায়য়া।
- সুপৰ্ণমাৰুহ্য-যযৌ জনাৰ্দ্দনঃ॥
- ক্ষণেন স্ম্প্ৰাপ্য পুৰং পৰেশো।
- মহোত্সৱৈ শঙ্খৰৱং চকাৰ॥
- সূত্ৰ-শ্ৰীকৃষ্ণ গৰুড় বাহনে বায়ুবেগে কামৰূপ পাই পাঞ্চজন্য ধ্বনি কয়ল। তাহে শুনি নৰকাসুৰ খেদি আৱল। শ্ৰীকৃষ্ণ তাহে যৈচে বধ কয়ল তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ কানাড়া, পৰি তাল।
- চললি গোবিন্দ গৰুড়ক কন্ধে।
- নৰক মাৰিতে কয়লি প্ৰৱন্ধে॥
- বায়ুক বেগে চললি পক্ষীৰাজ।
- তিল একে মিলিল কামৰূপৰাজ॥
- ফুকল শঙ্খ হৰি বাৰ বাৰ।
- শুনি দানৱক ভেল হৃদি বিদাৰ॥
- জানল আৱল মাধৱ ধাই।
- গৰজে দানৱ যুধক লাই॥
- সমৰক লাগি বজাৱয় ঢোল।
- ধৰ ধৰ মাৰ মাৰ কৰে বহু ৰোল॥
- ধাৱে সুৰ নৰকাসুৰ ৰাগি।
- থাণ্ডা ফিঙ্কাৰয় কৃষ্ণক লাগি॥
- হৰি টঙ্কাৰিল সাৰঙ্গ ভিড়ি।
- বৰিষল বাণ দৈত্যকহো পীড়ি॥
- কাটল বাহু কন্ধ কৰ শিৰ।
- মাৰল হৰি সৱ দানৱ বীৰ॥
- দেখি পলাৱত অপৰ অসুৰ।
- বাণ প্ৰহাৰিল মাৰল সুৰ॥
- কোপে চক্ৰ ক্ষেপি জগন্নাথ।
- কাটল দাৰুণ নৰকৰ মাথ॥
- দেখি দেৱক উত্সুক বহুল।
- বাৱে দুন্দুভি বৰষিয়া ফুল॥
- জয় জয় যাদৱ কৰে বহু ৰোল।
- সামাজিক সব হৰি হৰি বোল॥
- সূত্ৰ-সে অসুৰ নৰকক মাৰি শ্ৰীকৃষ্ণ যশ সাধব দেখি দেৱসৱ আনন্দে দুন্দুভি বজাই জয় কৃষ্ণ জয় কৃষ্ণ বোলি শিৰে কুসুম বৰিষল। শ্ৰীকৃষ্ণ সভাৰ্য্যে আনন্দে ৰহল।
- শ্লোক
- ততো বসুমতী পুত্ৰং পুৰঃ সংস্থাপ্য আত্মজম্।
- পিলপন্তী তদা কৃষ্ণং নত্বা প্ৰোবাচ দুঃখিতা॥
- সূত্ৰ-নৰক পুত্ৰ বধ ভেল দেখি বসুমতী পৰম সন্তাপে তাহেক পুত্ৰ ভগদত্ত শিশুক আগ কৰিকহু কৃষ্ণ দৰশন নিমিত্ত যৈচে চললি আহে লোকাই, তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ ধনশ্ৰী-একতালি।
- ধ্ৰুং-পিয়ুক সমীপ চলে মাই, হৰি দৰশনে চলে মাই।
- শিশু সমে বসুমতী লহু লহ গতি যাই॥
- ধ্ৰুং-পিয়ুক সমীপ চলে মাই, হৰি দৰশনে চলে মাই।
- পদ-সুতক সন্তাপে তাপে তনু ভেল হ্ৰাস।
- লোতক লেপিত মুখ ফোকাৰে নিশ্বাস॥
- স্বামীক কৰো পাৱে পৰণাম।
- কহতু শঙ্কৰ গতি মতি মেৰি ৰাম॥
- পদ-সুতক সন্তাপে তাপে তনু ভেল হ্ৰাস।
- সূত্ৰ-ঐচন শিশু সমে বসুমতী আসি শ্ৰীকৃষ্মক পৰি পৰণামিকহু কৰযোৰি বোলল।
- বসুমতি-হে স্বামী কৃষ্ণ, কোটি ব্ৰহ্মাণ্ডেৰ পৰম পুৰুষ পুৰুষোত্তম তুহু জগত গুৰু। তোবোৰ দ্ৰোহ কৰিয়ে পাপী পুত্ৰ নৰক নিজ পাপে নাশ গেল। তাহে পুত্ৰ ওহি ভগদত্ত নাতিক তোহাৰি পাৱে সমৰ্পল। আহেক ৰক্ষা কৰহ। হামাৰ সন্ততি ৰহোক। তোহাৰি চৰণ-পঙ্কজে কাতৰকয় অভয় প্ৰসাদ মাগো গোসাঞি।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি বসুমতী বহুত বিলাপ শ্ৰীকৃষ্ণক আগু কয়ল। ঐচন কাৰুণিক বাণী শুনি নাৰায়ণ বসুমতীক আশ্বাস কয় বোলল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-আহে বসুমতী, তুহু তাপ তেজহ। তোহাৰি পুত্ৰ নৰকাসুৰ ভূমিক ভাৰ ভেলি, সে নিমিত্ত ইহাক মাৰি তোহাৰি ভাৰ দুৰ কয়ল। তোহাৰি বচনে ওহি ভগদত্তক কামৰূপ পাটে ৰাজা পাতব। তুহি চিন্তা নাহি কৰবি।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি শ্ৰীকৃষ্ণ বসুমতীক আলিঙ্গি আশ্বাসিয়ে অন্তঃপুৰে প্ৰৱেশ কয়ল। যোড়শ হাজাৰ কন্যা তাহেৰ বাৰীত পাই দ্বাৰকাপুৰ পঠাৱল। অদিতিক কুণ্ডল, বৰুণক ছত্ৰ, মণি পৰ্বত লৈয়া গৰুড়ক কন্ধে সত্যভামা সমে স্বৰ্গক কৌতুকে চলল।
- শ্লোক
- অতঃ স্বৰ্গস্য দৃষ্ট্বা কৃষ্ণো মুদাযুতঃ।
- ববৌ শঙ্খং পাঞ্চজন্যং হৰ্ষয়ন্ দিৱি দেৱতাঃ॥
- সূত্ৰ-সুৰ নৰকাসুৰ মাৰি শ্ৰীকৃষ্ণ স্বৰ্গক সমীপ পাই পৰমানন্দে শঙ্খধ্বনি কয়ল। ধ্বনি শুনি জানল। দেৱতাসকল বোলল।
- দেৱতাসৱ-আঃ হামাৰি স্বৰ্গক লাগি শ্ৰীকৃষ্ণ আৱল!
- সূত্ৰ-পৰম হৰিষে জয় জয় বোলি দুন্দুভি বজাই শিৰে কুসুম বৰিষল। তাহে পেখি সত্যভামা পুউত পুছত।
- সত্যভামা-আহে স্বামী, ওহি কোন স্থান পাৱলো হামো যে দুন্দুভি বজাই কুসুম বৰিষে, এ সবকে হামাক পৰিচয় কৰাৱ।
- শ্লোক
- কৃষ্ণ প্ৰাহ প্ৰিয়াং দেৱীং পশ্যেমামমৰাৱতীম্।
- আগতা দেৱতা এতাস্ত্বাং মাং দেৱি দিদৃক্ষয়া॥
- শ্ৰীকৃষ্ণ-প্ৰিয়ে নাহি জানহ,-যাহেৰ নিমিত্তে মানিনী হুয়াছ, সে পাৰিজাত তৰু ওহি।
- সত্যভামা-আঃ হামাক মনোৰথ সাম্ফল ভেল। পাৰিজাত পুষ্প ধৰিয়ে সতিনীসৱক মাজে লাসবেশ কৰি বেৰাৱব। হে স্বামী সত্বৰ কৰু।
- শ্লোক
- ততোতিকৌতুকাদ্দৃষ্ট্ব ইন্দ্ৰ আগত্য সাদৰম্।
- দোৰ্ভ্যাং দেবং পৰিষ্বজ্য জগাদ মদুৰং বচঃ॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ ইন্দ্ৰ আসিকহু গৌৰৱে কৃষ্ণক ধৰল। শচী সত্যভামাক আলিঙ্গি সত্কাৰ কয়ল।
- ইন্দ্ৰ-হে কৃষ্ণ, পাপী নৰকাসুৰক মাৰি হামাক কৃতাৰ্থ কয়ল। বাৰম্বাৰ তুহু উদ্ধাৰ কৰহ। তোহাক গুণ শুজয়ে নাহি পাৰি।
- সূত্ৰ-ওহি বোলি প্ৰেমে লোতক ঝৰে। ইন্দ্ৰ মৌনে বহল।
- শ্লোক
- অদিতিমাতৰং পশ্চাত্ সভাৰ্য্যে জগদীশ্বৰঃ।
- প্ৰণম্য দেৱমাত্ৰেহদাদশ্ৰীবিকুণ্ডলম্॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ শ্ৰীকৃষ্ণ ইন্দ্ৰ সহিত অদিতি মাতাক প্ৰণাম কয়কহু অমৃত কুণ্ডল দুহো নিবেদল। শচী সহিত সত্যভামা অদিতি শাশুক জানু পৰি প্ৰণাম কয়ল।
- শ্লোক
- ততঃ সা দেৱজননী কৃষ্ণমত্যা মহেশ্বৰম্।
- বন্ধাঞ্জলিজগন্নাথং স্তোতুং দেবী মনো দধে॥
- সূত্ৰ-অদিতি শ্ৰীকৃষ্ণক পৰম ঈশ্বৰ জানিয়ে যৈচে তুতি আৰম্ভল তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- পয়াৰ
- জয় জয় জগত নিবাস।
- জয় জয় অসুৰ বিনাশ। .
- জয় জয় ঈশ্বৰ মুৰাৰি।
- জয় জয় অসুৰ-সংহাৰী॥
- জয় জয় সাৰঙ্গ ধাৰী।
- জয় জয় ব্ৰহ্ম অধিকাৰী॥
- জয় জয় জগতক ধাতা।
- জয় জয় পাতক-ঘাতা॥
- জয় জয় ভৃত্যক ত্ৰাতা।
- জয় জয় মুকুতিক দাতা॥
- জয় জয় যাদব ৰাম।
- জয় জলধৰ তনু শ্যাম॥
- জয় জয় পূৰক মনকাম।
- ভব ভয় তাৰক নাম॥
- কৰু কৰুণা যদুৰাই।
- লেলোঁ শৰণ তুৱা পাই॥
- পৰম পুৰুষ কৰু ত্ৰাণ।
- তুৱা বিনে গতি নাহি আন॥
- ভৱ বন্ধ ছোৰলু মেৰি।
- কৰো তুহো তুতি কৰযোৰি॥
- কয়লি পৰি পৰণাম।
- সবহু বোলহু ৰাম ৰাম॥
- শ্লোক
- অদিত্যা ঈশ্বৰজ্ঞানং নিশম্য মধুসূদনঃ।
- মোহনাৰ্থং নিজমায়াং ততান জনমোহিনীম্॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ অদিতিক ইশ্বৰ জ্ঞান দেখিয়ে বৈষ্ণৱীমায়া বিস্তাৰি অদিতিক মন মোহিত কৰিয়ে শ্ৰীকৃষ্ম প্ৰণাম কয় কৰযোৰি বোল।
- শ্ৰীকৃষ্ম-হে মাতা, তুহু পৰম সকৰুণ দেৱতা। আমাক সৰ্বদা আশীৰ্বাদ কৰহ।
- সূত্ৰ-অদিতি শুনিকহু পৰম সকৰুণ চিতে কৃষ্ণক গলে ধৰিকহু বোলিতে লাগল।
- অদিতি-হে পুতা, তুহু চিৰঞ্জীৱী হৱ! হামাক বৰদানে দেৱে অসুৰে তোহাক জিনিয়ে নাহি পাৰল।
- সূত্ৰ-তদন্তৰ শ্ৰীকৃষ্ণ দেৱীত বিদায় কয়ল, বৰুণক ছত্ৰ-মণি পৰ্বতক ইন্দ্ৰক হাতে সমৰ্পল। দেৱতা সৱত বিদায় কৰিকহু নাৰদ সহিত সভাৰ্য্যে পৰিৱৰ্তি যৈচে চলল তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ গৌৰী-জৌতি তাল।
- ধ্ৰুং-লীলা গতি যাই ভুৱন ভুলাই মধুৰ মূৰতি মুৰাৰি।
- লয়লাসে চলে ৰঙ্গে সঙ্গহি বৰনাৰী॥
- ধ্ৰুং-লীলা গতি যাই ভুৱন ভুলাই মধুৰ মূৰতি মুৰাৰি।
- পদ-উৰে বনমালা:::::: মাণিক মণি
- বয়ন ঈষত হাসা।
- নব জলধৰ:::::: শোভিত তনু
- পীত অম্বৰু ভাসা॥
- পদ-পঙ্কজ::::::: মঞ্জীৰ বোলে
- পল্লব পৰকাশা
- ভকতি মুকুতি হেতু::::: ভয়ো অৱতাৰ
- কহতু কেশৱ-দাসা॥
- পদ-উৰে বনমালা:::::: মাণিক মণি
- সূত্ৰ-ঐচন মধুৰ মূৰুতি শ্ৰীকৃষ্ণ বৰম লীলা-গতি স্বৰ্গবাসীক মন মোহি কৌতুকে চলল। তদন্তৰ যে যে কথা ভেল তা দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- শ্লোক
- ধৃত্বা বস্ত্ৰে পতিং প্ৰাহ সতী ৰোষসমন্বিতা।
- যাসি পাৰিজাতং ত্বং নানীয় মধুসূদন॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ দেৱী সত্যভামা শ্ৰীকৃষ্ণক পীত বস্ত্ৰে ধৰিকহু মহাক্ৰোধ হুয়া বোলল।
- সত্যভামা-হে স্বামী, তুহু ভল্ল সত্য কয়ল। পাৰিজাত নাহি লৈয়া তুহো কাহে যাৱ? তোহাক চিত বুজয়ে নাহি।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে প্ৰিয়ে, হামো বিচোৰল, দোষ নাহি ধৰবি। (নাৰদক বোল) হে ঋষিৰাজ, তুহো সত্বৰে যাৱ। ইন্দ্ৰক খোজি পাৰিজাত বৃক্ষ প্ৰিয়াক নিমিত্ত সত্বৰে আন গিয়া।
- সূত্ৰ-শ্ৰীকৃষ্ণক বাণী শুনি নাৰদ চলি গিয়া ইন্দ্ৰক বোলল।
- নাৰদ-হে দেৱৰাজ, শ্ৰীকৃষ্ণ তোহাত পাৰিজাত খোজল সত্যভামাক নিমিত্ত;জানি সত্বৰে দিয়া পঠাৱ।
- সূত্ৰ-নাৰদক বাণী শুনি পৰমক্ৰোধ হুয়া শচী উত্তৰ দেলহ।
- শচী-অঃ অভাগ্য কপাল। ইন্দ্ৰাণী শচীক পাৰিজাত কথাক মানুষী সত্যভামা পিন্ধিতে আশা কয়ল? ঋষিৰাজ, বোল গিয়া যবে অনেক পূণ্য কয়কহু অম্ৰাৱতীক অধিকাৰিণী হয় তবে পাৰিজাত পৰিধান কৰিতে পাৱে। হামাক পাৰিজাত ইন্দ্ৰে দিতে পাৰতে নাহি।
- ইন্দ্ৰ-হে ঋষিৰাজ, দেবস্ৰীক পাৰিজাত কিমতে দিতে পাৰি? স্ত্ৰীক কথা কৃষ্ণতে বিদিত? বোল গিয়া ঋষিৰাজ।
- শ্লোক
- নাৰদস্তু ততোবহভ্যেত্য ভগৱান আহ কেশৱম্।
- ইন্দ্ৰান্যা বৰ্ণিতং যত্ তত্ কৃষ্ণে সৰ্বমবৰ্ণয়ত্॥
- সূত্ৰ-তদন্তৰ নাৰদ পৰিৱৰ্তি আসিকহু শচী যে বোলল কৃষ্ণ সত্যভামাক আগু কহল।
- নাৰদ-হে কৃষ্ণ, পাৰিজাতক নিমিত্ত তুহু পঠাৱল, হামো বৰি লাজ ভেলো। সত্যভামাক বহুত গালি পৰাৱল মাত্ৰ। পাৰিজাতক নাম শুনি শচী ক্ৰোধে বোলল, অঃ কথাক মানুষী সত্যভামা শচীক পাৰিজাত পিন্ধিতে ইচ্ছা কয়ল। অভাগ্য কপাল, যব তপ জপ আচৰি জন্মান্তৰে অম্ৰাৱতীক অধিকাৰিণী হয়, তব পাৰিজাত বাৱব বোল গিয়া। হে কৃষ্ণ, দেৱীক ধিকাৰ শুনিয়ে হৃদয় দহে, হা হা কি ভেলি!
- সূত্ৰ-তাহে শুনি সত্যভামা কোপে কম্পমান হুয়া বোলল।
- সত্যভামা-হে স্বামী, হামাক কদৰ্থিতে তুহু আনল? দানৱক বেটী শচীক চাটু কয় পাৰিজাত নেৱব? অঃ তব ধিকাৰ ৰহোক। হে প্ৰাণনাথ! কাহেক ভয় থিক? সত্বৰ পাৰিজাত আনগিয়া।
- নাৰদ-অঃ দেৱী ভল্ল কহল। শ্ৰীকৃষ্ণ সত্বৰ পাৰিজাত আনহ।
- শ্লোক
- নিশম্য সত্যভামায়া বচনং কঞ্জলোচনঃ।
- জহাৰ সহসা গত্বা পাৰিজাততৰুং হৰিঃ॥
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ শ্ৰীকৃষ্ণ প্ৰিয়াক বাক্য শুনিয়ে ততকাল পাৰিজাতক সমীপ চাপি সমূলে উভাৰি আনল। পেখি ৰখীয়াসব কোলাহল কয় বোলল।
- ৰখীয়াসৱ-হে কৃষ্ণ, শচীক পাৰিজাত নিতে তোহাক কোন বেৱহাৰ?
- সত্যভামা-অয়ে ৰখীয়াসৱ, তোহাক শচীত কহ গিয়া, সত্যভামা পাৰিজাত নিয়া যাই। অৱ যত শকতি থিক, ৰাখোক আসিয়া।
- ৰখীয়াসৱ-(শুনি ৰখীয়াসৱ ইন্দ্ৰ শচীক প্ৰণামি কহল) হে মাতা শচী, তোহাৰি পাৰিজাত তৰু সত্যভামা বৰাই কৰিতে স্বামীক হাতে হৰি নিয়াৱল। জানি যে যুৱাই তা কৰহ।
- শ্লোক
- পাৰিজাতস্য হৰণং নিশম্য কুপিতা শচী।
- পতিং পুৰন্দৰং প্ৰাহ ধিগ জন্ম তব বজ্ৰিণঃ॥
- সূত্ৰ-পাৰিজাত হৰণ শুনি শচী কোপে পুৰন্দৰক বোলল।
- শচী-হে স্বামী, তুহু বিদ্যমান থাকিতে হামাক পাৰিজাত মানুষী নিয়া যাই? অঃ তোহাক ধিক্কাৰ থিক। বজ্ৰকো ধিক্কাৰ ৰহোক।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি ইন্দ্ৰক আগে বহুত বিলাপ কৰল।
- ইন্দ্ৰ-হে প্ৰিয়ে, দুখ ছোড়হ, আমাকু আগু কৃষ্ণ কোন হয়? তাহেক জিনি পাৰিজাত এখনে আনব। চিন্তা নাহি কৰবি।
- সূত্ৰ-ওহি বোলি ইন্দ্ৰ পৰম প্ৰাৰম্ভে সাজি ধনু-শৰ ধৰিকহু দেৱসৱ সহিত শচী সমন্বিতে ঐৰাৱত কন্ধে খেদি আৱল।
- শ্লোক
- গত্বা সত্ৰাজিতসূতাং প্ৰোবাচ কুপিতা শচী।
- নেষ্যসি ত্বং পাৰিজাতং কিং নু বজ্ৰধৰে স্থিতে॥
- শচী-অয়ে সত্ৰাজিতক কুমাৰী, তুহু মানুষী, হামাৰ পাৰিজাত নিয়া যাৱ? তোহাক অভাগ্য মিলল। যব বজ্ৰধৰক হাতে সবংশে নাহি মৰব তব সত্বৰ পাৰিজাত ছোড়হ।
- সূত্ৰ-ওহি বুলি যৈচন গৰজল, তা দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ আশোৱাৰী-খৰমান।
- ধ্ৰুং-মানুষী সাহস:::::: ঐচন তোহাৰি
- হৰলি কুসুম হামাৰি॥
- ধ্ৰুং-মানুষী সাহস:::::: ঐচন তোহাৰি
- পদ-স্বামী পুৰন্দৰ:::::: বীৰ বজ্ৰধৰ
- আৱত দৈত্য অন্তকাৰী॥
- পাৰিজাত তৰু:::::: ছাড়হ মেৰি
- ৰাখহো জীৱন কুমাৰী॥
- তোহাৰি স্বামী:::::: মাধৱ মানুষ
- কয়লি গৰব তাহে লাই।
- বাসৱ আগে:::::: সোহি কোন হোই
- কৰু শচী ঐচন বৰাই॥
- পদ-স্বামী পুৰন্দৰ:::::: বীৰ বজ্ৰধৰ
- শচী-অয়ে সত্যভামা, তোহাৰি স্বামী মাধৱক কথা হামু সব জানি। ওহি গোপীবিটাল গোপাল, উনিকব আগু গোকুলক স্ত্ৰী নাহি বহল। দোখো কংসক দাসী কুব্জী তাহেক হাত এৰাৱল নাহি। তাহেক আৰ কি কহব? ঐচন অনাচাৰী কৃষ্ণত গৰ্ব কয়কহু হামাক পাৰিজাত নিয়া যাৱ? অঃ বজ্ৰধৰত সবংশে নাশ ভেলি, জানৱ।
- শ্লোক
- নিশম্য গৰ্বং তদ্ বাক্যং সত্যভামা হৰি-প্ৰিয়া।
- কোপনে কম্পিতৱতী শচীমাভাষ্য বল্গতীম্॥
- সত্যভামা-অয়ে ইন্দ্ৰাণী, জগতক পৰম গুৰু হামাৰি স্বামী; যাহেৰ নাম সুমৰণে মহা মহা পাপীসবো সংসাৰ নিস্তাৰে, তাহেক অতয়ে নিন্দা কৰহ। অয়ে নিলাজিনী, মৰিতে নাজানৱ। তোহাকো স্বামী ইন্দ্ৰক কথা কহিতে ঘিণেসে উপজে। দেখো, অমৰাৱতীক যত নটী তোহাক স্বামীক সে নাহি আটল। তোহাৰি স্বামী কয়লি কি, গৌতম ঋষিক সে ভাৰ্য্যা অহল্যা তাহেক মায়া কৰিকহু জাতি ভ্ৰষ্ট কয়ল। তন্নিমিত্ত সব শৰীৰে ঢাকি যোনি ভাগ ভেল; অয়ে পামৰী, ঐচন ইন্দ্ৰক হামাকু আগে বখানহ?
- সূত্ৰ-ওহি বোলি সত্যভামা যৈচে বল্লল, তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ বেলোৱাৰ-তাল খৰমান।
- ধ্ৰুং-পামৰী হৰিকো কৰসি বৰাই।
- তযু চৰণ পঙ্কজ ৰজ পৰশি গাৰি দেসি কতি লাই॥
- ধ্ৰুং-পামৰী হৰিকো কৰসি বৰাই।
- পদ-ওহি জগতগুৰু:::::: ব্ৰহ্ম-ৰূদ্ৰ কৰু
- পৰি পৰণাম যাহাৰি।
- কৈচে দাসী শচী:::::: ঐচে স্বামীক কৰু
- কন্দল বয়নে নেহাৰি॥
- যাহে নাম গুণ:::::: গাই পাপী তৰে
- ভকতি মুকুতি মিলাৱে।
- ঐচে গোবিন্দক:::::: নিন্দস পামৰী
- শঙ্কৰে কহ হৰি পাৱে॥
- পদ-ওহি জগতগুৰু:::::: ব্ৰহ্ম-ৰূদ্ৰ কৰু
- সত্যভামা-ঐয়ে দানৱক বেটী ইন্দ্ৰাণী, হামুক আগু তোহাৰি অতয়ে বৰাই? হামু পৰম দৰ্প কয় তোহাৰি পাৰিজাত আনল। দেখো অব তোহাক স্বামী পৰুন্দৰক যত শকতি থিক যুদ্ধ কয় হামাৰ হাতক পাৰিজাতক নিয়ম দেখি। তবে সাফল বৰাই কয়লি।
- সূত্ৰ-দেৱী সত্যভামাক অতয়ে বিকৰ্থনা বাণী শুনি শচী কোপ অপমানে স্বামী ইন্দ্ৰক বোলল।
- শচী-হে স্বামী দেৱৰাজ, তোহাক জীৱন ধিক ধিক! মানুষী স্ত্ৰীক অতয়ে ককৰ্থনা শুনিয়ে বহৈছ। ছিঃ তোহাত পুৰুষ তেজ কিছো নাহি। অঃ দেৱতাক ইন্দ্ৰ মিছা বোলাৱসি।
- শ্লোক
- ততো পুন্দৰো দেব্যাঃ পীড়িতো বাক্যসায়কৈঃ।
- ক্ৰোধেন ধনুৰাদায় যুদ্ধায় সন্মুখোহভৱত্॥
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ পুৰন্দৰ বাকুয-শৰে পীড়িত হুয়া শচীক গৰিহা শুনিকহু পৰম ক্ৰোধে ধনু ধৰি যুদ্ধ কৰিতে কৃষ্ণক সন্মুখ ভেলহ। দেখি সাৰঙ্গ টঙ্কাৰি শ্ৰীকৃষ্ণ গৰুড় কন্ধে ইন্দ্ৰক সন্মুখ হুই ৰহল। তাহে পেখি পুৰন্দৰ দৰ্পে বোলল।
- ইন্দ্ৰ-অয়ে যাদৱ, শচীক পাৰিজাত কৈচে নিয়া যাৱ? ওহি তাক্ষ্ণতৰ শৰে তোহাৰি প্ৰাণ ছোৰাৱব। হামাকু আগু কাহা যাৱব?
- সূত্ৰ-ঐচন প্ৰকাৰে বহুত বল্লল। দিব্য বাণ হানি যৈচে দামোদৰ পুৰন্দৰ দুহু মহা যুদ্ধ কয়ল, আহে লোক তা দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ তুড়-পৰিতাল।
- ধ্ৰুং-গৰজে বাসব বাণ প্ৰহাৰা।
- আজু জীৱ লেহো তোহাৰা॥
- ধ্ৰুং-গৰজে বাসব বাণ প্ৰহাৰা।
- পদ-দেখি তাহেক হৰি:::::: কৰে শাৰঙ্গ ধৰি
- কৰু শৰ সত্বৰ মুৰাৰি।
- ছেদি বাণগণ:::::: হৰলি চেতন
- ইন্দ্ৰক হৃদয় বিদাৰি॥
- পদ-দেখি তাহেক হৰি:::::: কৰে শাৰঙ্গ ধৰি
- সূত্ৰ-কৃষ্ণক বাণ প্ৰহাৰে মূৰ্চ্ছত হুই পুনঃ চেতন পাই ইন্দ্ৰ বোল।
- ইন্দ্ৰ-অয়ে শ্ৰীকৃষ্ণ, যব পাৰিজাত ছোড়ৰ তব ছোড়হ, নহে উহি বজ্ৰ-সন্ধানে তোহাৰি প্ৰাণ লঞো।
- কৃষ্ণ-ঐয়ে দুষ্ট দেৱৰাজ, হামাক ভীতি দেখাৱ? যত শকতি থিক প্ৰহাৰ দেখি।
- সূত্ৰ-শুনি ইন্দ্ৰে বজ্ৰ ধৰিয়ে পুনু স্বস্থ হয়া কৃষ্ণক হানল। শ্ৰীকৃষ্ণ হাসি লুম্ফি ধৰল যৈচে, তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- পদ গীত
- স্বস্থ কলেৱৰ:::::: পুনু পুৰন্দৰ
- ধৰল বীৰ বজ্ৰ তুলি।
- হানহ সন্ধানে:::::: প্ৰাণ তব লেহো
- ৰহ ৰহ যাদব বোলি॥
- স্বস্থ কলেৱৰ:::::: পুনু পুৰন্দৰ
- সূত্ৰ-বাণ যুদ্ধে নপাৰি পৰম আটোপে কোপে শ্ৰীকৃষ্মক বজ্ৰ প্ৰহাৰল। হৰি হাসি বজ্ৰক লুম্পি ধৰল।
- শ্লোক
- ততঃ কৃষ্ণো ৰুষা চক্ৰং শত্ৰুং প্ৰতি গৃহীতবান।
- ইন্দ্ৰো ভীত্বেভাদ্ দ্ৰবিতঃ সাটোপশ্চ দিশং যযৌ॥
- শ্ৰীকৃষ্ণ-অয়ে দুষ্ট দেৱৰাজ, দেখো তোহাৰি প্ৰহাৰ হামো সহল। অব হামাৰ প্ৰহাৰ সম্বৰহ।
- সূত্ৰ-ওহি বোলি পৰম প্ৰাৰম্ভে ইন্দ্ৰক লাগি চক্ৰ তুলি ধৰল। তাহে পেখি ইন্দ্ৰক হৃদয় কম্প লাগল। হাত পাৱ থিৰ নোহে, মহাভয়ে হস্তী ছাৰি পলাৱল। তাহে পেখি শ্ৰীকৃষ্ণ হাসি হাসি পাচু পাচু ইন্দ্ৰক খেদল। তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- গীত
- ৰাগ কানাড়া-পৰিতাল।
- ধ্ৰুং-প্ৰাণৰ কাতৰে ইন্দ্ৰ পলাই।
- পাচু পাচু হাসি মাধৱে ধাই॥
- ধ্ৰুং-প্ৰাণৰ কাতৰে ইন্দ্ৰ পলাই।
- পদ-ৰে ৰে পুৰন্দৰ ডাকে মুৰাৰি।
- ৰহ ৰহ কাহে পলাস বজ্ৰধাৰী॥
- লৱৰে বাসৱ পাচু নাচৱে।
- কৃষ্ণক কিঙ্কৰ ওহি শঙ্কৰে গাৱে॥
- পদ-ৰে ৰে পুৰন্দৰ ডাকে মুৰাৰি।
- সূত্ৰ-ৰহ ৰহ ইন্দ্ৰ বোলি ডাকি শ্ৰীকৃষ্ণ পাচু পাচু যাই। তাথাপি ইন্দ্ৰ বিভঙ্গে পলাই ৰহয়ে নাহি। তাহে পেখি সত্যভামা দেৱী কদৰ্থনা কয়ে হাসি বোলল।
- সত্যভামা-আহে পুৰন্দৰ, তুহু কি নিমিত্তে পলাৱ? দেৱক ৰাজা হুয়া মানুষ কৃষ্ণক ভয়ে ভঙ্গ দেলহ, উচিত নোহে। তোহাৰি আগু পাৰিজাতক মঞ্জৰী পৰিধান কয়ে শচী লাস বেশ কৰি বেড়াৱে। তুহু বজ্ৰধৰ বীৰ; অব কৈচে পলাৱ! লাজক পিঠি দেলহ? অয়ে পামৰী শচী, ওহি ইন্দ্ৰক দেখাই তয়ে দৰপ কয়লি। অব তোহাৰি ভতাৰক কৈচে নাহি পালটাৱ? হামু মানুষী হুয়া তোহাৰি পাৰিজাত নিয়া যাঞো, ওহি তাপে মৰিতে নজানৱ।
- শ্লোক
- ততো পুৰন্দৰো নিন্দাং দেব্যাঃ শ্ৰুত্বাতিদুসসহাম্।
- নিবৰ্ত্ত্যোবাচ বচনং সত্যভামে নিবোধ মে॥
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ দেৱীক নিন্দা বাণী শুনিয়ে ইন্দৰ পৰিৱৰ্তি বোলল।
- ইন্দ্ৰ-অয়ে সত্যভামে, ওহি শ্ৰীকৃষ্ণক যত পতনী থিক তাহেক মধ্যে তুহু বৰি প্ৰচণ্ড প্ৰগলভা ইহা হামো জানলো। কি নিমিত্তে হামাক অতয়ে নিন্দা কদৰ্থনা কৰহ? দেখো ওহি কোটি কোটি ব্ৰহ্মাণ্ডেশ্বৰ ব্ৰহ্মা-মহেশ সেবিত-পাদ পঙ্কজ জগতক পৰম গুৰু নাৰায়ণ শ্ৰীকৃষ্ণ,আহেত হামু যুদ্ধ হাৰল। ইহাত হামু কোন লাজ থিক? তোহো স্ত্ৰী জাতি কিছু বুজয়ে নাহি। হামাক মিছা বলগহ্।
- সূত্ৰ-ওহি বোলি ইন্দ্ৰ আপোনাক গৰিহা কয়ল। হা হা হামো পাপী মায়া মুহিত হুৱা পৰম ঈশ্বৰক যুদ্ধ কয়লো। হামাক ধিক্কাৰ ৰহোক! ওহি বোলি ভয়ে কম্পিত তনু ত্ৰাহি বোলি কৰযোৰি কৃষ্ণক আগু দণ্ডৱতে পৰি পৰণামি বোল।
- পয়াৰ
- জয় জয় যাদৱ দেৱ-মুৰাৰি।
- জয় জয় কেশী কংস অন্তকাৰী॥
- জয় জয় গিৰি গোবৰ্দ্ধনধাৰী।
- জয় জয় ভকত ভিতি ভয়হাৰী॥
- জয় জয় মদ্দিত বিষধৰ কালি।
- জয় জয় বামন বলিক নিকালি॥
- জয় জয় নিৰ্জ্জিত কপিবৰ বালি।
- জয় জয় বাসুদেৱ বনমালী॥
- জয় জয় তোহো ত্ৰিভুবন অনুপাম।
- জয় জয় নিজ জন পূৰণ কাম॥
- জয় জয় মষ্টিক মোৰল ৰাম।
- জয় জয় পাতক তাৰক নাম॥
- তোহাৰি মায়ায়ে মোহিত অন্ধ।
- কয়লো যুদ্ধ হামো মহা মন্দ॥
- অত অপৰাধ সহব হৰি মোই।
- চৰণে শৰণ লেলো অৱ তোই॥
- ওহি ইন্দ্ৰ পদ আপদ ঘোৰ।
- দূৰ কৰু হৰি কুমতি মোৰ॥
- মাগব ভিক্ষা পৰিধান কয় কণ্ঠা।
- ধৰবহো তোহাৰি ভকতিক পন্থা॥
- সূত্ৰ-ওহি তুতি কৰিয়ে পুৰন্দৰ পৰম বৈৰাগ্যে কৃষ্মক আগু পৰি বহুত বিলাপকয়ল।
- শ্লোক
- দৃষ্ট্বা কৃষ্ণো বিহস্যাহ তস্য তন্নিৰ্মলং মনঃ।
- সন্তোষ্যামি যতো দেৱ শ্ৰেষ্ঠভ্ৰাতা ভবান মম॥
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ ইন্দ্ৰক ভীতিকাতৰ দেখিয়ে শ্ৰীকৃষ্ণ হাসি হাসি হাতে ধৰিকহু তোলি আশ্বাসি বোলল।
- শ্ৰীকৃষ্ণ-হে পুৰন্দৰ, তুহু হামাৰ জ্যেষ্ঠ ভ্ৰাতা। তোহাৰি দোষ হামু কিছু ধৰয়ে নাহি। কিছু শঙ্কা নাহি কৰবি। ধৰু, তোহাক বজ্ৰ লেহু। ওহি পাৰিজাত যদি সুখে নাহি দেব তব ইহাক নিয়া যাৱ।
- সূত্ৰ-শুনি সত্যভামা কোপে কটাক্ষে নিৰেখি কৃষ্ণক মনে দশন চৰ্বি গৰিহয়।
- সত্যভামা-হা হা কি ভেল স্বামীক মতি! ওহি ইন্দ্ৰক চাটু শুনল। আৰ বাৰ নৰক বধ নিমিত্তে কত কাতৰ কয় আনি কাৰ্য্য সিধি ভেল দেখি হামাক যুদ্ধ ভেজাৱল। উনিকৰ বচনে সঞ্জাত থিক! অঃ হামাৰ পাৰিজাত দিতে কোন অধিকাৰী ৰহে?
- ইন্দ্ৰ-হে স্বামী কৃষ্ণ, ওহি পাৰিজাত তুহো নিয়া যাৱ। সুধৰ্মা সভা সহিত যত সম্পতি হামাত থিক, সব দ্বাৰকাক লাগি পঠাঞো। যাৱত তুহু ভূমিত ৰহব; তাৱত তোহাৰি উপযোগ হুয়া ৰহোক।
- শ্লোক
- ইন্দ্ৰস্য বচং শ্ৰুত্বা প্ৰীতঃ পীতাম্বৰো যযৌ।
- পাৰিজাতং তদাদায় তমনুজ্ঞাপ্য ভাৰ্য্যায়া॥
- সূত্ৰ-ইন্দ্ৰক সন্মান শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ ভাৰ্য্যা সহিতে হৰিষে পুৰন্দৰত অনুমতি পাই যৈচে পাৰিজাত লৈয়ো কৌতুকে কেশৱ চললি, আহে লোক তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি!
- গীত
- ৰাগ বেলোৱাৰ-পৰিতাল।
- ধ্ৰং-পাৰিজাত লৈয়া:::: চলল লয় লাসে
- হাসে হৰিষে বৰ নাৰী॥
- মত্ত গজ গামিনী:::: কামিনী সঙ্গে
- ভোলে চলয় মুৰাৰি॥
- ধ্ৰং-পাৰিজাত লৈয়া:::: চলল লয় লাসে
- পদ-শ্যাম মুৰুতি:::: ৰতনে উৰে মালা
- মাণিক মঞ্জিৰ জৰায়ে।
- প্ৰিয়া সঙ্গে চলে:::: ৰঙ্গে তৰুণী কৰিণী সঙ্গে
- মাতঙ্গ যৈচন লীলায়ে॥
- মকৰ কুণ্ডল গণ্ড:::: ডোলি বিৰাজিত
- ৰাজীৱ লোচন স্বামী।
- কৃষ্ণ কিঙ্কৰ:::: কহয় হৰিকো
- চৰণে পৰি পৰণামি॥
- পদ-শ্যাম মুৰুতি:::: ৰতনে উৰে মালা
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ দেৱী সত্যভামা সহিত লীলায় কৌতুক কেলি কয় শ্ৰীকৃষ্ণ দ্বাৰকাপুৰ প্ৰবেশ ভেল। কৃষ্ণক বিজয় শুনিয়ে দ্বাৰকাত মহা মহোত্সৱ মিলল। ঠায়ে ঠায়ে জয় বাজন বজাৱল। স্বামী যুদ্ধ জিনি আৱে শুনি ৰুক্মিণী সখীসৱ সহিত আসিকহু সপটে পৰণাম কয়ল। কৃষ্ণ আলিঙ্গি আশ্বাসল। ৰুকমিণী সখী সমে কৃষ্ণক এক পাশে ৰহল। সত্যভামা গৰ্ব কয়কহু ৰুকমিণীক বোলল।
- সত্যভামা-হে বিদৰ্ভ ৰাজকুমাৰী, তোহো স্বামীক ঠামে গোটা এক পাৰিজাত পুষ্প পাৱল। দেখো দেখো, যাৱত সোহি পাৰিজাত তৰু সমূলে উপাৰি আনল, তাৱত চাৰলো নাহি। হামাৰ সোভাগিক মহিমা পেখো পেখো।
- শ্লোক
- নিশম্য সত্যভামায়া ভৱং ভীষ্মকনন্দিনী।
- প্ৰোবাচ ভক্তেৰ্মহিমাং বৰ্ণয়ন্ ৰুচিৰাননী॥
- সূত্ৰ-সত্যভামাক ভাবগৰ্ভ শুনি ৰুক্মিণী হাসি বোলল।
- ৰুক্মিণী-অয়ে ভাগিনী সত্যভামা, কি কহৈছ? জগতক পৰম গুৰু স্বামী কৃষ্ণ, উনিকৰ চৰণ সেৱা কৰিতে ব্ৰহ্মাণ্ড ভিতৰে কোন দুৰ্ল্লভ থিক? ধৰ্ম, অৰ্থ, কাম, মোক্ষ চাৰি পদৰস হাতে মিলাৱে। তোহাৰি পাৰিজাত কোন কথা?
- সূত্ৰ-ঐচন ভকতিক মহিমা ৰুক্মিণীক প্ৰেম পৰশল। হৰি চৰণক সেৱা যৈচে বৰ্ণাৱল, তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল।
- গীত
- ৰাগ বসন্ত- পৰিতাল।
- ধ্ৰুং-অতয়ে কৈচে কহসি মাঞি।
- হৰিক ভকতি সতী কোন নিমিলাই॥
- ধ্ৰুং-অতয়ে কৈচে কহসি মাঞি।
- পদ-ওহি অৰুণ পদ পঙ্কজ ধিয়াই।
- মিলে মনোৰথ চাৰি পদ ৰস পাই॥
- পাপী পাতক তৰে না্ম গুণ গাই।
- কহ শঙ্কৰ হৰি বিনে গতি নাই॥
- পদ-ওহি অৰুণ পদ পঙ্কজ ধিয়াই।
- সূত্ৰ-ভকতিক মহিমা কহিতে কুমাৰীক প্ৰেম পৰশল, নয়ন জুৰাই ৰহল।
- শ্লোক
- সত্যভামা পতিং প্ৰাহ প্ৰভো ত্বং কিমপেক্ষসে।
- পাৰিজাততৰোৰ্দ্ধাৰি ৰোপণং কুৰু মে হৰে॥
- সত্যভামা-হে স্বামী কৃষ্ণ, কি নিমিত্তে তোহো অপেক্ষা কৰহ; হামাক দ্বাৰে পাৰিজাত সত্বৰ ৰোপণ কৰহ।
- সূত্ৰ-প্ৰিয়াক বাণী শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ দ্বাৰক বিদূৰে আপুন হাতে পাৰিজাত ৰোপণ কয়ল। পেখি দেৱী বোলল।
- সত্যভামা-হে স্বামী, অঃ কি কয়ল, হামাক বহুত সতিনী থিক। পাৰিজাত পুষ্প চোৰি কৰি নিতে কত কলহ কৰি বেড়াৱব? এথা নহে, হামাৰ দ্বাৰ নিকটে নিয়া ৰোপণ কৰহ।
- সূত্ৰ-শুনি শ্ৰীকৃষ্ণ প্ৰিয়াক মন পূৰিয়ে পাৰিজাত পুনৰ্বাৰ উপাৰি দেৱীক দ্বাৰ সমীপে ৰোপল। তদনন্তৰ সত্যভামা মনোৰথ পুৰি শ্ৰীকৃষ্ণ স্বামীক পৰণামি সখী সমে প্ৰশংসা বহুত কৌতুক কয়ল।
- শ্লোক
- সাধিতাৰ্থোৰ্থিনাথোহসৌ পত্নীভ্যাং সহ কেশৱঃ।
- কৌতুকী ক্ৰীড়য়ামাস হাসসংৰম্ভভাবকৈঃ॥
- সূত্ৰ-তদনন্তৰ নৰকাসুৰ মাৰি দেৱকাৰ্য সাধি ইন্দ্ৰক জিনিয়ে পাৰিজাত আনি প্ৰিয়াক দ্বাৰে ৰুপি কৃতকৃত্য হুয়া শ্ৰীকৃষ্ণ ভাৰ্য্যা দুহো সহিত যৈচন লীলা কেলি কৌতুক কয়ল, তাহে দেখহ শুনহ; নিৰন্তৰে হৰি বোল।
- গীত
- ৰাগ পূৰবী-খৰমান।
- ধ্ৰুং-জগজন-জীৱন মধাই।
- কৰত কৌতুক কেলি কানু কামিনী মিলাই॥
- ধ্ৰুং-জগজন-জীৱন মধাই।
- পদ-কুঞ্চিক চাৰু:::: চিকুৰ চিবুক ধৰু
- কৰু চুম্বন বনমালী।
- কাঞ্চুৰি ফোৰে:::: ভোৰে ৰসিক কানু
- কুচ নখ ঘন ঘন ঘালি॥
- ৰময়া ৰমণ:::: মিলিতে মাণিক
- মকৰি কুণ্ডল দোলে।
- হীৰ ৰচিত মণি:::: মোতিম মালা
- হেমহাৰ উৰে লুলে॥
- চৰণে ৰতন মণি:::: মঞ্জীৰ জনকে
- কনক কিঙ্কিণী কৰো ৰোলে।
- শ্ৰীজগতানন্দ:::: ভকতি ৰসিক
- কৃষ্ণ কিঙ্কৰে ওহি বোলে॥
- পদ-কুঞ্চিক চাৰু:::: চিকুৰ চিবুক ধৰু
- সূত্ৰ-ঐচন কেলি কলা কৌতুক কয় শ্ৰীকৃষ্ণ ভকত ৰমণীসবক মনোৰথ পুৰি দ্বাৰিকাপুৰ প্ৰবেশি বহল। ওহি পাৰিজাত হৰণ হৰিক পৰম লীলা চৰিত্ৰ শ্ৰদ্ধায়ে যে সবে শুনে ভণে কৃষ্ণ চৰণে তাহেৰি পৰম ভকতি বাঢ়ব। ইহা জানি নিৰন্তৰে হৰি বোল হৰি।
- শ্লোক
- কৃষ্ণপাদ-প্ৰসাদেন শঙ্কৰঃ কৃষ্ণঃকিঙ্কৰ।
- চকাৰ শ্ৰীপাৰিজাত হৰণং নাম নাটকম্॥
- মুক্তিমঙ্গল ভটিমা
- চপয়
- জয় জয় জগজন-জীৱন মুৰাৰি।
- কংস কেশী বক অঘ অন্তকাৰী॥
- সো ব্যাপক বিভু ব্ৰহ্মা অধিকাৰী।
- ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- জয় জয় যাদৱ দনুজ সংহাৰি।
- দণ্ডিয়ে দুষ্টক ভকত নিস্তাৰি॥
- সোহি জগতগুৰু গোপিনী পিয়াৰি।
- ভুকুতি মুকতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- জয় জয় পৰম পুৰুষ দেৱ দেৱা।
- ব্ৰহ্মা হৰ কৰু যো পদ সেৱা॥
- সোহি নাৰায়ণ ভুৱন উদ্ধাৰি।
- ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- জয় জয় মাধৱ ধেনুক মাৰি।
- আনন্দ বিবিন্দাবিপিন-বিহাৰী॥
- সোহি গোপাল গোবৰ্দ্ধন ধাৰী।
- ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- জয় জয় পীতাম্বৰ বনমালী।
- কালিন্দি হ্ৰদ যো মৰ্দ্দল কালি॥
- সোহি গোবিন্দ ভকত ভয়হাৰী।
- ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- জয় জয় দুষ্ট দৈত্য অন্তকাৰী।
- কুবলয় মোৰল দন্ত উপাৰি॥
- শৰত ৰমত যো গোপিনী নাৰী।
- ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি॥
- শ্ৰীজগতানন্দ দলপতি জান।
- হৰিকো পদ-পঙ্কজ-ভজমান॥
- কৰাৱত নাট ওহি বহু ছন্দে।
- কৃষ্ণক ভকতি কৰিতে প্ৰৱন্ধে॥
- পাৰিজাত হৰণ আহেৰ নাম।
- শুন বুদ্ধ জন হৰি গুণ অনুপাম॥
- কলি যুগ মধ্যে ধৰম ওহি সাৰ।
- নাহি নাহি গতি জানব আৰ॥
- কয়ল কলি দেখো একাকাৰ।
- পাপ পুণ্য কিছু নাহি বিচাৰ॥
- মলমতি লোক অবহু নাজি জানি।
- নাহি নাহি গতি বিনে শাৰঙ্গপাণি॥
- চিন্তহু হৰিক চোৰহু আন আশ।
- হিৰ নামে কৰু সুদৃঢ় বিশ্বাস॥
- ধৰমক উপৰি ৰাজা নাম।
- কৃষ্ণ কিঙ্কৰ কহ বোল ৰাম॥
- শ্ৰীপাৰিজাতহৰণং নাম নাটকং সম্পূৰ্ণমিতি।