চতুৰ্ম্মুখ ব্ৰহ্মাৰূপে কল্পনা কৰিছে। ৰাতিপুৱা যেতিয়া সেই জ্যোতিঃ ব্ৰহ্মাৰূপে প্ৰকাশ হয় তেতিয়া প্ৰত্যেক নৰনাৰী সকলোৱে ভক্তি কৰি তেওঁক নমস্কাৰ আৰু ধ্যান ধাৰণা কৰিব। দ্বিভুজং অৰ্থাৎ দুই হাত। যি নিৰাকাৰ ব্ৰহ্ম তেওঁৰ দুই হাত নাই। দুই হাতৰ
ভাব এই যে বিদ্যা আৰু অবিদ্যা জ্ঞান আৰু অজ্ঞান। এয়ে তেওঁৰ দুই হাত। অবিদ্যাৰূপ হাতেৰে তেওঁ এই ব্ৰহ্মাণ্ড ৰচনা কৰিছে। বিদ্যাৰূপ হাতেৰে সকলোকে ভয় কৰি আপোন কাৰণত স্থিতি কৰিছে। অক্ষসূত্ৰ অৰ্থাৎ অক্ষয়, যাৰ ক্ষয় নাই, অবিনশ্বৰ।সূত্ৰ অৰ্থে জ্যোতিঃ অৰ্থাৎ যি জ্যোতিঃৰ ক্ষয় নাই। কমণ্ডলুকৰংঅৰ্থাৎ চৰাচৰ ব্ৰহ্মাণ্ডৰ স্থূল শৰীৰ, জ্যোতিঃ সূত্ৰত গাথি নিজৰ হাতত ৰাখিছে। অৰ্থাৎ সকলো ব্ৰহ্মাণ্ড তেওঁৰ পৰা উৎপত্তি আৰু তেওঁতে লয় হৈছে, আৰু তেওঁতে সকলো স্থিতি আছে; তেওঁৰে ৰূপ মাত্ৰ। হংস অৰ্থাৎ বিবেকী পুৰুষ। হৰি ভক্তজনৰ নাম
হংস। হংসই যি দৰে পানী এৰি গাখীৰ খায়, সেই দৰে হৰিভক্তজনে এই সংসাৰক পানীৰ দৰে এৰি পৰমাত্মা ৰূপ অমৃত খায়।এই নিমিত্তে তেওঁবিলাকৰ নাম হংস। সেই ভগবতভক্ত বিবেকী পুৰুষৰূপী হংসৰ ওপৰত ব্ৰহ্মা অৰ্থাৎ পূৰ্ণপৰব্ৰহ্ম জ্যোতিঃস্বৰূপ
আৰূঢ়, অৰ্থাৎ হৰিভক্ত জনৰ হৃদয়ত বাস কৰে। অৱশ্যে তেওঁ সকলোতে পৰিপূৰ্ণ ৰূপে থাকিলেও বিবেকী পুৰুষত তেওঁ বিশেষৰূপে প্ৰকাশ হয়। যেতিয়া সেই বিবেকী পুৰুষ পৰমপদ প্ৰাপ্ত হয় তেতিয়া তেওঁক পৰমহংস বোলে। যি জীৱাত্মা আৰু পৰমাত্মা অভেদ জ্ঞান হৈ পৰমপদ প্ৰাপ্ত হৈছে তেৱেঁই পৰমহংস। নাভিদেশে ধ্যায়েৎ অৰ্থাৎ নাভিৰ মাজত ধাৰণ কৰিব। আপোনাৰ ক্ষুদ্ৰ নাভিত আৰু বিৰাটৰূপ আকাশ নাভিত তেজোময় জ্যোতিঃ, জগৎ পিতা,
পৃষ্ঠা:সাৰনিত্যক্ৰিয়া.djvu/৭৩
এই পৃষ্ঠাটোৰ বৈধকৰণ হৈছে
৬১
সুৰ্য্যনাৰায়ণৰ ধ্যান আৰু ব্ৰহ্ম গায়ত্রী সম্বন্ধে বিচাৰ