(গ)
ওলাই আহিল হয়; কিন্তু যায় কেনেকৈ? যিমানেই সি কোমল ঘাঁহ দেখে, যিমানেই আকাশৰ স্নিগ্ধ কোমল জীপাল সৌন্দৰ্য্যই তাৰ প্ৰাণটোক উদাৰ কৰি তোলে, যিমানেই আকাশে-বননিয়ে নতুন ৰূপ ধৰি তাৰ অন্তৰতম আত্মালৈকে পুলক তুলিব খোজে, তিমান তাৰ মনত পৰে হৰিণীলৈ। আজি তায়ে লগত থকা হলে, কিমান সন্তোষৰ কথা হলহেঁতেন।
সেইদেখি বিলৰ পাৰৰ ভেৰলৈ যোৱ নহল। কিন্তু, ইমান অভিমান কৰি আহি নো ঘৰলৈ ফিৰে কেনেকৈ? সি ঘৰৰ পৰা অলপ আঁতৰলৈ আহি অলপ হাবি থকা ঠাইত আগৰ ঘুলি এটা বিচাৰি উলিয়ালে। ৰদৰ পাচত বৰষুণ পৰি শুকান মাটিৰ সুগন্ধই আকাশ ছানি ধৰিছে; সি তাতে নিঃপয় দি শুলে; কিন্তু মূৰটো দাঙি চাই থাকিল তাৰ ঘৰৰ ফাললৈ। তাৰ ঘৰ তাৰ পৰা দেখি।
তাৰ মনত কিমান সুখ-দুখৰ কল্পনা! তিৰীজাতি অতি নিষ্ঠুৰ নিকৰুণ, একো নুবুজে। তাৰ মনৰ কথাটো হৰিণীএ ইমান দিনে বুজিব পৰা নাই নে? আৰু সি ইমান খং কৰি ঘৰৰ পৰা ওলাই আহিল, সিজনীএ নো এবাৰ ফিৰিও চাব নাপায় নে?
এইদৰে সি নানান কথা ভাবি, অভিমান, খঙত আৰু মৰমত কি কৰোঁ কি নকৰোঁ হৈ আছে, আৰু ডিঙি মেলি তাৰ ঘৰৰ ফালে চাই আছে;—তাহাঁতে নো কি কৰে।
হৰিণীৰো মনত বৰ বেয়া লাগিল। তাই বুজিলে যে অনাহকতে
