ময়না
( ১ )
মই কোনো ছোৱালীৰ কথা কোৱা নাই—মোৰ “ময়না” কোনো মৰম লাগা ছোৱালীৰ মৰমৰ মাত নহয়। মই নিজেই তিৰী মানুহ, ছোৱালীবিলাকত মতা মানুহে যি সৌন্দৰ্য্য় দেখে বুলি ভাবে, মই বোধ কৰোঁ দেখিবলৈ তেনে একো নাপাওঁ। মোৰ ময়না আচল চৰাই ময়না। সোণাৰ ভৰি —সোণাৰ ঠোট—সোণাৰ কাণ – আৰু সোণাৰ চখু থাকা চিকমিকীয়া[১] পাখিৰ ময়না!
( ২ )
সি অনেক দিনৰ কথা। মোৰ সৰুতে বিয়া হইছিল। আৰু মোৰ স্বামী – স্বামী বুলিলে তোমালোকে কি বুজিবা? নাটক-নভেলত প্ৰাণনাথ, হৃদয়নাথ, প্ৰাণেশ্বৰ প্ৰভৃতি বহুত শব্দৰ কথা পঢ়িছা; এই আটাইবিলাক শব্দ লগ কৰি এটা যদি শব্দ গঢ়ি দিব পাৰিলা হয়, তেনেহলে বুজিব পাৰিলা হয় মোৰ স্বামী বোলাত মই কিহৰ কথা কইছোঁ। মই আদৰতে ‘দেউতা’ বুলি মাতিছিলোঁ।
মোৰ দেৱতা—মোৰ স্বামীএ সৰুতে মোক তেওঁৰ লগলৈ আনিছিল। তেওঁ চাকৰি কৰিছিল নামনিৰ ফালে—মই উজনিৰ মানুহ। মোৰ দেৱতাই মোক লই নামনিৰ ফালে চাকৰি কৰিবলৈ গইছিল। দুই তিন বছৰমানৰ পাছত মোৰ কোলাখান শুৱাই আৰু মোৰ দেৱতাৰো মনটো উজ্জল কৰি এটি দেৱদূতে আমাৰ ঘৰত ঠাই ললেহি। সেই শিশুৰ অমৃত সানা কথাত, তাৰ নাচন-বাগন কান্দন-কাটনত আমাৰ ঘৰ-বাৰী, আমাৰ অন্তৰ-আত্মা অপূৰ্ব সুধা ৰসত মধুময় হৈ উঠিল। কিন্তু যমে তাক মাৰি নিলে—যম দেৱতাটো এনে নিষ্ঠুৰ!
মোৰ স্বামীৰ কামটোত মফঃস্বল ফুৰিব লগীয়া আছিল। সদায় বাহিৰলৈ যাব লাগে আৰু আঁতৰত থাকিব লাগে। তেওঁ বাইচিকেল ৰাখিছিল— পাৰিৎপক্ষত সদায় মোৰ ওচৰলৈ আহিবৰ নিদানত। তেওঁ গলে মই ঘৰত অকলে থাকিব লাগে –চাকৰ মুঠতে একজন, সিও নামনিৰ মানুহ। প্ৰথম প্ৰথম তাৰ কথাকে ভালকৈ বুজিব পৰা নাছিলোঁ—পাছত লাহে লাহে সি বৰ মৰমৰ চাকৰ হই উঠিছিল—তাৰ নামটো ধনীৰাম। কিমান দিন তেওঁ আৰু মই কোৱা-কুৱি কৰিছোঁ,— লৰাটো বাচি থাকা হলে মই ঘৰত বেচ সুকলমে সুখত থাকিব পাৰিলোঁ হয়। তাৰ পাছত দুয়োটাই কিমান দিন আশাও কৰিছিলোঁ— কি জানি ঈশ্বৰে এটি সন্তান দিয়ে! কিন্তু ঈশ্বৰৰ সেই ফেৰা কূপা নহল।
( ৩ )
এদিন মই ঘৰতে অকলে বহি আছোঁ, মোৰ স্বামী মফঃস্বলত — সিদিনা আহাৰ কথা
- ↑ পাণ্ডুলিপিত ‘চিকচিকীয়া’ আছে। — সং, শ, গো. ৰ. কলা
