পৃষ্ঠা:বহল ব্যাকৰণ.pdf/২৩৭

এই পৃষ্ঠাটোৰ বৈধকৰণ হৈছে
২১৬
বহল ব্যাকৰণ।

খি,খ্য।

কেৱল ভৃ আৰু মন ধাতুত।

 ৪৭। কৰ্ম্মবাচক পদ আগত থাকিলে, কৰ্ত্তৃবাচ্যত, ভৃ ধাতুত খি, আৰু মন ধাতুত খ্য প্ৰত্যয় হয়। খ্ ইৎ যায়, ই আৰু য থাকে। যেনে, উদৰ—ভূ– উদৰম্ভৰি, আত্মন্—ভৃ —আত্মম্ভৰি, কৃতাৰ্থ—মন—কৃতাৰ্থন্মন্য। সাঃ নিঃ (ক) (ঙ) চোৱাঁ।

ড।

 ৪৮। কৰ্ম্মবাচক বা আন কোনো পদ আগত থাকিলে, স্থা, দা, পা, জন আদি ধাতুত, কৰ্ত্তৃবাচ্যত ড প্ৰত্যয় হয়। ড্ ইৎ যায়, অ থাকে। যেনে, পাদ—পা—পদপ, জল–দা — জলদ, মধু—পা—মধুপ, মোক্ষ-দা—মোক্ষদা স্ত্ৰী, বৰ–দা -বৰদ৷ স্ত্ৰী, পঙ্ক—জন—পঙ্কজ, অনু—জন–অনুজ, গৃহ–স্থা —গৃহস্থ, বি—জ্ঞা—বিজ্ঞ, মধ্য—স্থা—মধ্যস্থ, ভুজ—গম— ভুজগ, ত্বৰা—গম—তুৰগ। সেই দৰে, দ্বিজ, সৰোজ বা সৰসিজ, শোকাপহ।
 তুৰগ, বিহগ, পতগ. ভুজগ—ড প্ৰত্যয়েৰে সিদ্ধ। তুৰঙ্গ তুৰঙ্গম, বিহঙ্গ বিহঙ্গম, পতঙ্গ পতঙ্গম, ভুজঙ্গ ভুজঙ্গম -খ প্ৰত্যয়েৰে সিদ্ধ।

টক্।

কেৱল হন্ আৰু চৰ ধাতুত।

 ৪৯৷ অধিকৰণ কাৰকৰ কোনো পদ আগত থাকিলে,