পৃষ্ঠা:চাণক্য.pdf/১৭

এই পৃষ্ঠাটোৰ মুদ্ৰণ সংশোধন কৰা হৈছে
(১৷৵

৩। ন কশ্চিৎ কস্যচিন্মিত্ৰং নকশ্চিৎ কস্যচিদ্ৰিপুঃ।
কাৰণাদেব জায়ন্তে মিত্ৰানি ৰিপবস্তথা॥
৪। ফুভাৰ্য্যাং চ কুমিত্ৰং চ কুৰাজানং কুসৌহ্ৰদম।
কু বন্ধুং চ কুদেশং চ দুৰত: পৰিবৰ্জ্জয়েৎ॥

বৃহস্পতি নীতি।

 এতিয়া ভালেমান শাস্ত্ৰীয় প্ৰমাণৰ দ্বাৰা বুজা যায় যে চাণক্যই ছয় হেজাৰ শ্লোক থকা এখন ৰাজনীতি প্ৰণয়ণ কৰে। চাণক্যৰ নীতিশাস্ত্ৰক তেওঁৰ পিচৰ কোনোব৷ পণ্ডিতে তাতফৈ সংক্ষেপ কৰি বৃদ্ধচাণক্য নাদিছিল। অৱশেষত তেওঁৰ পিচৰ পণ্ডিতে একেবাৰে সংক্ষেপ কৰি লঘুচাণক্য ৰচনা কৰে। বৃদ্ধচাণক্যৰ কোনো গ্ৰন্থত ১৭ অধ্যায় আৰু ৩৪২টা শ্লোক, কোনো কিতাপত তাতকৈয়ো বেচি অধ্যায় আৰু শ্লোক, জাক কোনো কিতাপ। ৮ অধ্যায় আৰু এহেজাৰ শ্লোক দেখা যায়। লঘু চাণক্যৰ বেচিভাগ কিতাপতে ১০৮টা শ্লোক আছে। ভিন ভিন দেশত আদৰ্শ পুথিত শ্লোক বিলাক কম বেচি আৰু লৰচৰ দেখা যায়; সিকেৱল লেখকৰ দোষত। লেখক সকলে প্ৰায় সকলো গ্ৰন্থত নিজৰচিতশ্লোক, শ্লোকৰ অংশ আৰু কোনো ঠাইত নিজ ইচ্ছাৰে একো অধ্যায়কৈ লগাই দিছে। কোনোৱে, অসম্পূৰ্ণ গ্ৰন্থত নিজৰচিত দ্বাৰা মূলৰ অভাবপূৰ্ণ কৰিছে।

 চাণক্য শ্লোকৰ আৰম্ভনতে এই কিতা শ্লোক দেখা যায়।-

"আ শৈশবাৎ জননি বাণি! পদাৰবিন্দম্।
আসেবিতং তব তথা প্ৰণিপত্য যাচে।
চাণক্য পণ্ডিত বৰাতি মতাৰ্থ সাৰ্থ
ভাবপ্ৰকাশনবিধৌম বথোপহাস॥”