সুন্দৰ— সমাজৰ কথা তুমি নিশ্চয় মানি চলিব খোজা?
কাঞ্চনমতী— ওঁ।
সুন্দৰ— তেন্তে সমাজে যালৈ তোমাক বিয়া দিছে—তাকে ভাল পোৱা সমাজৰ নিৰ্দেশ—তাক তুমি কেনেকৈ পালন কৰিবা?
কাঞ্চনমতী— অন্তৰতম প্ৰদেশৰ বিষয়ে সমাজে যদিও নিৰ্দেশ দি থৈছে সি সঁচাকৈয়ে পালিত হৈছেনে সমাজে তাক চাবলৈ চন্তৰী নপঠায়, কিন্তু বিবাহিতা তিৰোতাই বাহিৰা নিয়মবোৰ ৰীতি মতে পালন কৰে নে নকৰে তাৰ কাৰণে সমাজে যথেষ্ট চোৰাং-চোৱা থৈছে। আৰু সমাজ তাতেই সন্তুষ্ট কাৰণ এইখিনি পালন হলেই সমাজৰ অনিষ্ট নহয় অৱশ্যে শাৰীৰিকে।
সুন্দৰ— শুনিবলগীয়া। তেন্তে সতীত্ব মানে শাৰীৰিক সতীত্ব।
কাঞ্চনমতী— সেয়ে হলে সমাজ সন্তুষ্ট হয়–
সুন্দৰ— কিন্তু সুন্দৰতো নহয়। সমাজে বলে নোৱাৰা শিলক পৰি নমস্কাৰ কৰিব পাৰে—কিন্তু সুন্দৰে নোৱাৰে। কৃত কৰ্মৰ সতে সমাজৰ সম্বন্ধ—কিন্তু ব্যক্তিৰ ভাৱৰ সৈতে? ভাবেই কৰ্ম-গছৰ গুটি যেতিয়া সেই গুটিৰ বিষয়ে মই শঙ্কিত নহম কিয়? আমৰণ গুটিৰ পৰা কোনদিনা অঙ্কুৰ ফুটি গছ গজে তাক কোনে ক’ব পাৰিব। সমাজক সন্তুষ্ট কৰিবলৈ তুমি মোক বিয়া কৰাইছিলা। শাৰীৰিক সতীত্বতেই সমাজ সন্তুষ্ট।
কাঞ্চনমতী— অৱশ্যে—কাৰণ আপুনিও মোক মাত্ৰ সমাজৰ সন্তুষ্টিৰ কাৰণেহে বিবাহ কৰাইছিল আৰু ভালকৈ জানিছিল—আপোনাৰ মাতৃ আৰু সমাজে আমাৰ শাৰীৰিক মিলন বিচাৰিছিল—আপুনি তাত মত দিয়া নাছিলনে?
সুন্দৰ— কিন্তু, তোমাৰ মন যে আনক—
