৺শ্ৰীশঙ্কৰদেৱৰ বংশবৃক্ষ—
লণ্ডাদেৱ
|
চণ্ডীবৰ
|
ৰাজধৰ
|_______________________
| | | |
সূৰ্য্যবৰ হলায়ুধ জয়ন্ত মাধৱ
|
কুসুম্বৰ
|___________
| |
শ্ৰীশঙ্কৰ বনগঞাগিৰি।
লণ্ডাদেৱ কনৌজৰ (কান্যকুব্জ) এজন ভূঞা বা মাটিগিৰী বা জমিদাৰ
আছিল। তেওঁৰ আন এটা নাম ৰাণ্ডীদেৱ। লণ্ডাদেৱৰ পুতেক চণ্ডীবৰ। ত্ৰয়োদশ
শতিকাত আফ্গানিস্থানৰ চুলতানে ভাৰতবৰ্ষৰ আৰ্য্যাৱৰ্তত দিগ্বিজয় কৰাইছিল। সেই
আলমতে চাহাবুদ্দিনে কনৌজ আক্ৰমণ কৰাত, লণ্ডাদেৱ প্ৰমুখ্যে ১২ বাৰ ঘৰ কায়স্থ
আৰু ৭ সাত ঘৰ বামুণ তাৰপৰা কমতাপুৰৰ ওচৰৰ গৌৰ ৰাজলৈ উঠি আছে। তাৰ
পাচত, গৌৰেশ্বৰ ধৰ্মনাৰায়ণ আৰু কমতেশ্বৰ দুৰ্ল্লভ নাৰায়ণৰ মাজত বিশেষ বন্ধুতা
থকাৰ সুচলতে চণ্ডীৰৰ প্ৰমুখ্যে ১২ বাৰঘৰ কায়স্থ ভূঞা আৰু ২ দুঘৰ বামুণ কনৌজীয়া
মানুহ ১২২০ শকত কমতেশ্বৰ দুৰ্ল্লভ নাৰায়ণৰ ৰাজ্যলৈ উঠি আহি থিতাপিত হয়।
চণ্ডীবৰ আৰু দুই-চাৰিজনত বাজে, উক্ত ১৪ ঘৰ কনৌজীয়া মানুহৰ আটাইবিলাক
ভূঞা (১) নামেৰেই জনাজাত হ’ল। সিবিলাকৰ ভিতৰত চণ্ডীবৰ সবাতকৈ চতুৰ
আছিল কাৰণে, তেওঁক কমতেশ্বৰ দুৰ্ল্লভ নাৰায়ণে ‘শিৰোমণি ভূঞা’ খিতাপ দি,
কমতাপুৰৰ পূৰ্ব্বাঞ্চলৰ শাসনকৰ্তা পাতিলে। সেই অনুসৰি, চণ্ডীৰৰে উলাই আহি
লেঙ্গামাগুৰি নামে ঠাইত ৰাজধানী পাতিলে। সেই আলমতে তেতিয়াৰপৰা চণ্ডীবৰৰ
বংশধৰসকল ‘শিৰোমণি ভূঞা’ নামেৰে খ্যাত হ'ল। কিন্তু, তাত ভুটীয়াবিলাকৰ
অত্যাচাৰ সহিব নোৱাৰি, সেই নতুনকৈ থিতাপিত হোৱা কনৌজীয়া মানুহ কেইঘৰ
অলপ দিনৰ ভিতৰতে ঠান্ ঠান্ হৈ কোনোবা কৰবালৈ গ'ল। চণ্ডীবৰে পূবৰ ফালে
উজাই আহি, ৰৌটা নামে ঠাইত বসতি কৰিলে। সেই ঠাই তোটানৰ নিচেই ওচৰ-সীমাত। গতিকে, তাতো তেওঁ বসতিৰ নিমিত্তে সুচল নাপাই, বছৰচেৰেকৰ
পাচত টেম্বুৱানী বা বৰদোৱা (২) নামে ঠাইত থিতাপিত হ'লগৈ। তাতে
সুচতুৰ চণ্ডীবৰে প্ৰজাবৰ্গৰ বল পাই, শাসন-সংক্ৰান্ত ক্ষমতাৰ সৈতে সোনকালে
প্ৰতিপত্তি লাভ কৰি উঠিলে। এই বৰদোৱাতে, ১৪৪৯ খ্ৰীষ্টাব্দত, চণ্ডীবৰৰ পৰিনাতি
———————————————————————————————————————————————————————————
(১) সেই ছিদ্ৰতে অসমৰ নিজাপী বাৰ-ভূঞা এই ন-ভগনীয়া বাৰ-ভূঞাৰ লগত সানমিহলি হোৱাক, ‘বাৰ-ভূঞা’ দুই ফৈদৰ মাজত বেমেজালী ঘটিল; সেই কাৰণে, আজিকালি ‘ভূঞা’ চিনিবলৈ টান হৈছে। তথাপি “বাৰ-ভূঞা” আৰু “শিৰোমণি-ভূঞা” এই বিভিন্ন খিতাপে সিবিলাকৰ মাজত সুকীয়াত্ব ৰাখিছে।
(২) খোঁটাতকৈ দ কাৰণে টেম্বৱানীক “ডাঙৰ দোৱা” বোলা হয়। সেই আলমতে এই ঠাইক “বৰদোৱা” বোলা হয়।
